Çalışan Temsilcisinin Görev ve Sorumlulukları
31/01/2018
Çalışan Temsilcisi Kimdir?
İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkili çalışandır.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 20. maddesi kapsamında kamu kurumları dâhil olmak üzere bütün işyerlerinin çalışan temsilcisi görevlendirme yükümlülüğü bulunmaktadır. İşyerinde çalışan temsilcileri, çalışanlar arasında yapılacak seçimle veya seçimle belirlenemediği durumda atama yoluyla belirlenmektedir.
İşyerinde Çalışan Temsilcisi Sayısı Kaç Olmalıdır?
Çalışan sayısı, o işyerinde çalışan işçiler
ile memurların toplamıdır.
Buna göre bir işyerinde çalışan sayısı;
* 2 ile 50 arasında ise 1,
* 51 ile 100 arasında ise 2,
* 101 ile 500 arasında ise 3,
* 501 ile 1000 arasında ise 4,
* 1001 ile 2000 arasında ise 5,
* 2001 ve üzerinde ise 6 çalışan temsilcisi seçilir.
Çalışan Temsilcisi Belirlenmesinde İşverenin Yükümlülüğü Nedir?
İşveren;
* Çalışanlar arasında yapılacak seçim veya seçimle belirlenemediği durumda atama yoluyla yeterli sayıda çalışan temsilcisini görevlendirir.
* Çalışan temsilcisinin veya temsilcilerinin görevlerini yerine getirebilmeleri için gerekli imkânları sağlar.
* İşyerinde yetkili sendika veya sendikalar bulunması halinde işyeri sendika temsilcisini çalışan temsilcisi olarak görevlendirir.
* Çalışan temsilcisinin seçilmesi veya atanması ile ilgili gerekli tüm iş ve işlemler işveren tarafından yerine getirilir ve sonuçlar işyerinde ilân edilir.
Çalışan Temsilcisi Nasıl Belirlenir?
İşyerinde yetkili sendika bulunmaması halinde;
Çalışanlar arasından çalışan temsilcisinin seçimle belirlenmesi esastır.
Seçim, vardiyalı çalışanlarında oy kullanmasına imkan verecek şekilde ve gizli oy ile işyerindeki çalışanların en az yarıdan bir fazlasının katılacağı bir oylamayla yapılır. En fazla oy alan aday veya adaylar çalışan temsilcisi veya temsilcileri olarak ilân edilir.
İşyerinde yetkili sendika bulunması halinde;
1- İşyerinde tek bir (memur veya işçi sendikalarından biri) yetkili sendika bulunması halinde, işyeri sendika temsilcileri çalışan temsilcisi olarak görevlendirilir.
2- İşyerinde farklı statü hukukuna tabi (Memur-Sözleşmeli Personel-İşçi) çalışanların üye olduğu birden fazla yetkili sendika bulunması halinde;
• Çalışan sayısına göre bir çalışan temsilcisi görevlendirilecekse (yani çalışan sayısı 2 ile 50 arasında ise) en çok üyeye sahip yetkili sendika temsilcisi çalışan temsilcisi olarak atanır.
• Çalışan sayısına göre birden fazla çalışan temsilcisi görevlendirilecekse aşağıdaki gibi hesaplanarak çalışan temsilcisi görevlendirilir.
Çalışan temsilci sayısı tebliğde belirtilmiştir buna göre; Örneğin bir işyerinde;
* İşçi statüsünde çalışanların sayısı: 1100
* Memur statüsünde çalışanların sayısı: 900
Toplamda çalışan sayısı: 2000 Yetkili sendika sayısı: 2 ise;
Görevlendirilecek çalışan temsilcisi sayısı tebliğ gereği 5’tir.
Bu bilgilere göre toplam çalışan temsilcilerinin kaçının işçi ve kaçının memur olacağının
hesaplanması aşağıda belirtildiği gibidir.
A= İşçi statüsünde çalışanların sayısı
B= Toplam çalışan sayısı
C= Görevlendirilecek çalışan temsilcisi sayısı
Çalışan temsilcisi sayısı = (A / B) *C ‘dir
A Sendikası (İşçi)
(6356 sayılı Kanuna göre yetkili) çalışan temsilci sayısı için;
(1100/2000) * 5 = 2,75 ≈ 3 Çalışan Temsilcisi
A= Memur statüsünde çalışanların sayısı
B= Toplam çalışan sayısı
C= Görevlendirilecek çalışan temsilcisi sayısı
Çalışan temsilcisi sayısı =( A / B) * C ‘dir
B Sendikası (Memur)
4688 sayılı Kanuna göre yetkili) çalışan temsilci sayısı için;
(900/2000) * 5 = 2,25 ≈ 2 Çalışan Temsilcisi
* Çalışan temsilci veya temsilcilerinin seçimi sonucunda, yapılan seçimi hangi adayın ne kadar oyla kazandığı ile ilgili bir tutanak düzenlenir. Tutanağın işveren veya vekili ve seçimde görevlendirilen çalışanlar tarafından imzalanması zorunludur.
Baş çalışan temsilcisi nasıl belirlenir ?
Birden fazla çalışan temsilcisinin bulunması durumunda baş temsilci, çalışan temsilcileri arasında yapılacak seçimle belirlenir. Oyların eşitliği durumunda, baş temsilci kura yöntemiyle belirlenir.
Çalışan Temsilcisinin Yetki ve Yükümlülükleri Nelerdir?
1) Çalışan temsilcisi; iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tehlike kaynağının yok edilmesi veya tehlikeden kaynaklanan riskin azaltılması için tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkilidir.
2) Görevini yürütmesi nedeniyle, çalışan temsilcisinin hakları kısıtlanamaz.
3) Çalışan temsilcisi görevi gereği işverenin veya işyerinin mesleki sırları ile gördüğü, öğrendiği hususları ve çalışanlara ait özel bilgileri gizli tutmakla yükümlüdür.
Yasal dayanak
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılan ve 29 Ağustos 2013 tarihli resmi gazetede yayınlanan “İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ ÇALIŞAN TEMSİLCİSİNİN NİTELİKLERİ VE SEÇİLME USUL VE ESASLARINA İLİŞKİN TEBLİĞ” ile çalışan temsilcisinin nitelikleri ve seçilme usul ve esasları belirlenmiştir.
