10/06/2022

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG Meclisi) tarafından “2022 İlk 5 Ay İş Cinayetleri Raporu” yayımlandı.

İSİG Meclisi’nin, yüzde 67’sini ulusal basından; yüzde 33’ünü ise işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri, sendikalar ve yerel basından alarak tespit ettiği verilere göre, 2022 yılının ilk beş ayında (Ocak ayında 120, Şubat ayında 109, Mart ayında 121, Nisan ayında 129 ve Mayıs ayında 167 olmak üzere) en az 646 işçi hayatını kaybetti.

2022 yılının ilk beş ayında yaşamın yitiren işçilerin istihdam biçimlerine göre dağılımı 563 ücretli (işçi ve memur) ve 83 kendi nam ve hesabına çalışan (çiftçi ve esnaf) olarak tespit edilmiştir.

“Tarım ve inşaatta ölümler artıyor, sanayide güvencesizleştirme derinleşiyor” tespitinin yer aldığı raporda; “Mayıs ayı ile birlikte (havanın ısınması, sezonun başlaması) güvencesiz çalışmanın en yoğun olduğu inşaatlarda ve tarımdaki iş cinayetlerinde bir sıçrama meydana geldi. Bu ay 46 tarım emekçisi ve 35 inşaat işçisi hayatını kaybetti”ği belirtiliyor.

Diğer yandan geçtiğimiz yıllarda yaz süreciyle birlikte azalan sanayi işkollarındaki ölümler de sürüyor. Bu ay 56 sanayi işçisi (metalde 13, madenlerde 9) hayatını kaybetti. Benzer bir gerçeklik 2016-2018 yılları arasında da meydana gelmiş ve sanayi işçilerinin ölümünde oransal bir artış yaşanmıştı.

Raporun ana hatlarıyla öne çıkan bulgularını şöyle sıralayabiliriz:

• Servis/trafik kazalarında tarım sektöründeki hareketlilik ve buna bağlı olarak özellikle traktör taşımacılığı dikkat çekiyor. Tarımda işçilerin kapalı kasa kamyonet, römork, eski araçlar vb. taşınması ile kapasite fazlası yolculuk ve çiftçilerin traktörlerindeki eksiklikler ölüm ve yaralanmalarda başlıca nedenler.
• Taşımacılık işkolunda ise şoförlerin uzun ve yorucu iş saatlerinde, yedek şoför olmadan, dinlenme-barınma-beslenme sorunları içinde çalışmaları ölüm ve yaralanmaları beraberinde getiriyor. Sanayi işkollarında meydana gelen işçi servisi sorunlarında uygun olmayan (eski, bakımsız vb.) minibüs ve otobüslerin kullanılması önemli bir sorun olarak öne çıkıyor.
• Sanayi işkollarında iş cinayetlerinin oransal olarak artışı ile birlikte ezilme, patlama, yanma, elektrik çarpması, zehirlenme vb. ölüm nedenlerinde de gözle görülür bir yaygınlaşma mevcut. Bu noktada İstanbul, Kocaeli, İzmir, Manisa, Bursa, Ankara, Tekirdağ, Sakarya, Gaziantep, Samsun, Konya gibi şehirlerde endüstriyel kazalar olarak adlandırılan iş cinayetleri öne çıkıyor.
• Ekonomik kriz, mobbing ve fazla çalışmaya bağlı işçi intiharları devam etmektedir. Özellikle geçinemeyen işçilerin banka ve tefecilerden aldıkları borçları geri ödeyememeleri sonucu yapılan baskılar bu intiharların önemli bir nedeni. Yine genç işçi/işsizlerin güvencesizleştirme kıskacında geleceksizleştirilmeleri intiharların diğer önemli nedenidir.
• Aşırı-yoğun-fazla-sağlıksız çalışmaya, beslenme-barınma-yaşam koşullarına bağlı kalp krizi ve beyin kanaması gibi ani işyeri ölümleri de artarak sürüyor. Bu ölümler taşımacılık, tarım, büro, eğitim, belediye gibi işkollarından tüm işkollarına yaygınlaşırken yaş ortalaması da giderek düşüyor.

2022 yılının ilk beş ayında iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı ise şöyle veriliyor:

İnşaat, Yol işkolunda 118 işçi; Tarım, Orman işkolunda 103 emekçi (49 işçi ve 54 çiftçi); Taşımacılık işkolunda 76 işçi; Metal işkolunda 48 işçi; Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 43 emekçi; Belediye, Genel İşler işkolunda 39 işçi; Sağlık, Sosyal Hizmetler işkolunda 34 işçi; Madencilik işkolunda 28 işçi; Konaklama, Eğlence işkolunda 27 işçi; Enerji işkolunda 21 işçi; Savunma, Güvenlik işkolunda 21 işçi; Petro-Kimya, Lastik işkolunda 18 işçi; Tekstil, Deri işkolunda 15 işçi; Gemi, Tersane, Deniz, Liman işkolunda 10 işçi; Ağaç, Kâğıt işkolunda 8 işçi; Çimento, Toprak, Cam işkolunda 5 işçi; Gıda, Şeker işkolunda 4 işçi; Basın, Gazetecilik işkolunda 4 işçi ve Banka, Finans, Sigorta işkolunda 2 işçi.

Ayrıca, çalıştığı işkolu belirlenememiş 22 işçi de hayatını kaybetmiştir.

2022 yılının ilk beş ayında yaşamını yitiren işçilerin cinsiyetlere göre dağılımı ise 43 kadın işçi ve 603 erkek işçi olarak tespit edilmiştir. Son olarak, 2022 yılının ilk beş ayında iş cinayetlerinde ölenlerin 23’ü (yüzde 3,56) sendikalı işçi, 623’ü ise (yüzde 96,44) sendikasız. Sendikalı işçilerin metal, kimya, sağlık, madencilik, taşımacılık, enerji, güvenlik ve belediye işkollarında çalıştığı belirtiliyor.