İŞYERİ SENDİKA TEMSİLCİLERİ VE İŞYERİ TEMSİLCİLER KURULU İLE ŞUBE TEMSİLCİLER KURULU YÖNETMELİĞİ

 

BİRİNCİ BÖLÜM

AMAÇ, KAPSAM VE İŞYERİ SENDİKA TEMSİLCİLERİ İLE İLGİLİ HÜKÜMLER

MADDE-1
AMAÇ

Sendikanın işyerlerindeki en temel örgüt birimi olan işyeri temsilciler kurulunu güçlendirmek; demokratik sınıf ve kitle sendikacılığı ilke ve anlayışının doğru biçimde gerçekleşmesini ve temsilcilerin sendikal mücadelede etkin olmalarını sağlamak;

Şube Yönetim Kurulu’nun gerçekçi ve sağlıklı kararlar alabilmesi için şube danışma organı olarak şube temsilciler kurulu’nun çalışmalarını düzenlemektir.

MADDE-2

KAPSAM

6356 sayılı Yasa’nın ilgili maddeleri ile Sendika Anatüzüğünün 44, 45 ve 46. maddeleri çerçevesinde ve Anatüzüğün 69. maddesi uyarınca çıkarılan bu yönetmelik; işyeri temsilciler kurulunun oluşumu ve görevleri; işyeri sendika temsilcilerinin seçimi, atanması, görev ve sorumlulukları, görevden alınmaları ile şube temsilciler kurulu’nun çalışma düzeni ve kurallarıyla ilgili hükümleri kapsar.

MADDE-3
İŞYERİ SENDİKA TEMSİLCİLERİNDE SENDİKANIN ARADIĞI NİTELİKLER

İşyeri temsilciler kurulunda görev alacak temsilcilerde aşağıdaki koşullar aranır:

a)O işyerinde en az altı aydır çalışır olmak,

b)DİSK’in ilkelerine ve Sendika Anatüzüğünün 4. maddesinde belirlenen Sendikanın amaç ve ilkelerine bağlı olmak,

c)İşçi sınıfının birliğine, örgüt disiplinine ve sendikanın mücadele anlayışına bağlı olmak,

d)Çalışma mevzuatına ait konularda asgari bilgi sahibi olmak,

e)Bilgi, beceri ve deneyim bakımından işyeri sendika temsilciliği yapabilecek niteliklere sahip olmak,

f)Son iki yıl içinde Sendika disiplin kurullarında ihtar cezası dışında ceza almamış olmak,

g)6356 sayılı Yasa’nın 6. maddesinde belirtilen şartları taşımak.

 

MADDE-4
İŞYERİ SENDİKA TEMSİLCİLERİNİN SEÇİMİ, ATANMASI VE ATANMA ZAMANI

Sendika, 6356 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca toplu sözleşme bağıtlamak üzere yetki belgesi aldığı tarihten itibaren işyeri sendika temsilcisi atama yetkisi kazanır.

İşyeri sendika temsilcileri, kural olarak 6356 sayılı Yasa’nın 27. maddesinde belirtilen sayılara göre işyerinde yapılan seçimle belirlenir ve Genel Yönetim Kurulunca atanırlar. Ancak Genel Yönetim Kurulu, doğrudan ya da şubenin talebi üzerine işyeri özelliklerinin, örgütlenme gereklerinin ve Sendikanın çıkarlarının gerektirdiği durumlarda, doğrudan atama yoluna da gidebilir. İşyeri sendika temsilcilerinin doğrudan atanmaları durumunda ilgili şubenin de görüşü alınır.

Temsilci seçimleri, yetki belgesinin alınmasını takip eden günlerde yapılabileceği gibi, toplu sözleşmenin imzalanmasını takip eden günlerde de yapılabilir. Seçim zamanı işyerinin ve ilgili şubenin ihtiyaçlarına göre şubelerce belirlenir.

Eğer seçimler toplu sözleşmenin imzalanmasından sonra yapılacaksa, yetki belgesinin alınmasından sonra, bir önceki dönem atanan ve halen görevleri devam eden temsilciler, şubenin bildirmesi üzerine Genel Yönetim Kurulunca atanırlar. Şu kadar ki, bu temsilcilerin görev süresi, toplu iş sözleşmesinin imzalanması sonrasında yapılacak seçime kadardır.

Temsilci sayısının birden fazla olduğu işyerlerinde temsilciler, kendi aralarında bir baştemsilci seçerler.

MADDE-5
İŞYERİ SENDİKA TEMSİLCİLERİ SEÇİMİNE İLİŞKİN ESASLAR

İşyeri sendika temsilcileri seçimleri Sendikanın yetki belgesini almasından itibaren en geç bir ay içinde yapılır.

Şube yönetimi, işyerinde üyelerin çoğunluğunun katılabileceği bir tarih belirleyerek, bu tarihi, seçilecek temsilci sayısını, adaylarda aranan koşulları seçimlerden en az yedi gün önce tüm üyelerin görebileceği yerlerde ilan eder, ilan ile birlikte işyerine ait üye listesini aynı yerde askıya çıkarır ve seçim tarihini işverene bildirir. Üye listesi üç gün askıda kalır.

Üyeler, askı günü dâhil olmak üzere, üç gün içinde listeye yazılı olarak itiraz edebilirler. İtirazlar şube yönetim kurulu tarafından iki gün içinde kesin karara bağlanır.

Seçimler gizli oy, açık sayım esasına göre şube yönetim kurulu denetiminde yapılır.

Üyeler, seçim sonuçlarına seçim günü dâhil olmak üzere üç gün içinde yazılı olarak itiraz edebilirler. Şube yönetim kurulu bu itirazları iki gün içinde kesin olarak karara bağlar.

Seçilenler, seçim sonuçlarının Sendika Genel Merkezine ulaşmasının ardından Genel Yönetim Kurulunca işyeri sendika temsilcisi olarak atanırlar. Şu kadar ki, Genel Yönetim Kurulunun bu yönetmeliğin dördüncü maddesindeki doğrudan atama yetkisi saklıdır.

MADDE-6
SEÇİM KOMİSYONUNUN OLUŞUMU

Her işyerinde bir Seçim Komisyonu kurulur. Seçim Komisyonu bir başkan ve iki üyeden oluşur. Seçim Komisyonu, Şube Yönetim Kurulu tarafından saptanır. Ancak talep edilmesi halinde seçim günü listelerden de birer kişi seçim kuruluna eklenir. Komisyonca karar alınırken eşitlik halinde komisyon başkanının oyu iki oy sayılır. Bu komisyonun görevi seçimlerin işbu yönetmelikte öngörülen yöntem ve esaslara göre yapılmasını sağlamak ve kullanılan oyların ayrımı ve sonuçlarını tespit etmektir.

MADDE-7
TEMSİLCİ SEÇİMİNİN YAPILMASINA İLİŞKİN ESASLAR

a)Oy Zarfları:

Oy pusulalarının içerisine konulup kapatılacağı zarflar, Şube yönetimince hazırlanır ve üzeri mühürlenir.

b)Oy Sandığı:

Oy sandıklarının boş oldukları Seçim Ko­misyonunca üyelerin gözleri önünde saptanır; bu husus Komisyonca tutanağa bağlanır ve sandık kilitlenir. Oy sandıkları her işyeri için ayrı ayrı uygun bir yere konur.

c)Oyların Kullanılması Yöntemi:

Temsilci seçimine katılacak üyeler, Seçim Komisyonunun gözetiminde ad ve soyadlarının yazılı bulunduğu listeye (kimlik tespiti yapılarak) imzalarını attıktan sonra oy kullanabilirler.

Üyeler Seçim Komisyonu tarafından hazırlatılan kapalı yerlerde Seçim Komisyonundan alacakları zarfa, oy pusulalarını koyup kapatarak oy sandığına atmak suretiyle oylarını kulladırlar.

d)Temsilciliğe Aday Olmaya Gerek Bulunmadığı:

İşyerinden temsilci seçilebilmek için önceden aday olunduğuna dair başvuruda bulunmaya gerek yoktur.

e)Oy Verilecek Temsilci Sayısı ve Oy Pusulaları:

İşyerinde seçilmesi karara bağlanan ve ilan edilen temsilci sayısı kadar temsilci adaylarının ve yedeklerinin belirlendiği oy pusulaları, önceden hazırlanabileceği gibi, bu pusulalara önceden yazılı olan isimler, üye tarafından çizilip ilave ya da çıkarma da yapılabilir. Bu pusulalar el yazısı veya daktilo ile düzenlenmiş veya matbu olarak basılmış ve herhangi cins, renk ve boyutta kâğıttan yapılmış olabilir.

f)Oyların Geçersiz Sayılacağı Haller:

Tek tip ve mühürlü zarflar içerisine konulmayan oy pusulaları tümden geçersiz sayılır. Oy pusulasında o işyerinde seçilecek temsilci sayısından fazla üyenin adı yazılmış ise fazla yazılan isimler sondan başlayarak düşülür.

Oy pusulasına imza atılamaz, oy kullananın adı soyadı yazılamaz veya hüviyetini belirtecek veya başkaca işaretler konulamaz, seçilmesi isteneni belirleyici (sendika üye listesinde yazılı olanlar dışında) bilgi eklenemez. Bu kurallara aykırı olarak düzenlenmiş oy pusulaları tümden geçersiz sayılır.

g)Oyların Geçerli Sayılacağı Haller:

Oy pusulasında o işyerinden seçilecek temsilci sayısından az üyenin adı yazılmış ise oy pusulası yazılan üyeler yönünden geçerli sayılır.

h)Oylama Süresi:

Oylar 08.00 ile 17.00 saatleri arasında kullanılır. İlgili işyeri temsilci seçim listesinde adları yazılı üyelerin tamamının oylarını kullandığının tespiti halinde seçim süresinin bitmesi beklenmeden; ilgili işyeri temsilci seçim listesinde adları yazılı üyelerin tamamı oylarını kullanmamış olsa dahi seçim süresi sona erdiğinde, oylama işlemine son verilir. Seçim Komisyonu durumu bir tutanakla tespit ederek oyların sayımına geçer. Ancak seçim süresi sona erdiği saatte, sandık başında oy kullanmak için sıra bekleyenler varsa, onların da oylarını kullanmaları beklenir.

MADDE-8
OY AYRIMI

Oyların ayrımı açık olarak yapılır. Seçim sonuçlarını bildiren, biri Genel Merkez'e, biri şubede kalmak, biri de işyerinde ilan edilmek üzere, üç kopya tutanak düzenlenir ve Seçim Komisyonu tarafından imzalanarak oy pusulaları ile birlikte Şube Yönetim Kuruluna teslim edilir. Seçim Komisyonu üyeleri arasında sonuçlara ilişkin mutabakat sağlanamazsa tekrar sayım yapılır.

İşyerinde seçilen temsilciler en yüksek oy alandan başlanarak belirlenir. Seçilen son temsilciye eşit oy verilmesi halinde üyelerin gözleri önünde Seçim Komisyonu tarafından aday olmayan bir üyeye kura çektirilerek kazanan belirlenir. Asil temsilci sayısı kadar da yedek temsilci oylama sonucuna göre sapta­nır. Seçim sonuçlarını bildiren tutanaklar, oy pusulaları ile oy zarfları, Seçim Komisyonunca Sendika Şube Yönetim Kuruluna ağzı kapalı ve ağzı Komisyon üyelerince imzalanan zarflar içinde, belgelerin sayısını belirtir bir tutanakla birlikte teslim edilir. Bu belgeler Şubede saklanır.

MADDE-9
SONUÇLARIN İLANI VE İTİRAZ

Sonuçların bildirildiği tutanaklardan biri seçimin yapıldığı işyerinde hemen ilan edilir.

Bu seçim sonuçlarına 2 gün içinde itiraz edilebilir. İtirazlar Şube Yönetim Kuruluna yapılır. Şube Yönetim Kurulunun vaki itirazı en geç 2 gün içinde vereceği karara karşı Genel Merkeze itiraz edilebilir. Genel Yönetim Kurulu itirazın kendisine ulaşması üzerine en geç 2 gün içinde itirazı inceleyerek kesin kararı verir ve durumu itiraz edene ve şubeye yazı ile bildirir.

MADDE-10
İŞYERİ SENDİKA TEMSİLCİLERİNİN GÖREV VE YETKİLERİ

İşyeri sendika temsilcilerinin görevleri şunlardır:

a)İşyeri temsilciler kurulu çalışmalarına etkin olarak katılmak; görev almak,

b)İşyerindeki üyelerin sözleşme ve yasalar uyarınca belirlenen hak ve yararlarını işverene karşı korumak, uygulamada birlik ve etkinlik sağlamak,

c)İşyerinde Sendikanın güçlenmesi için gerekli mücadeleyi sürdürmek, işyerinde çalışan işçilerin tamamının, Genel-İş’e üye olmasını sağlayarak Örgütün gelişmesine katkı sunmak,

d)İşçi ve işveren arasındaki diyalogu sağlamaya dönük çaba içinde olmak, çalışma ilişkilerinin düzenli ve verimli sürdürülmesine yardımcı olmak,

e)Sendikanın gücünü, bütünlüğünü, etkinliğini ve saygınlığını korumak,

f)Toplu sözleşmelerin kendilerine verdiği görevleri yerine getirmek,

g)İş, işyeri, işveren ve üyeler hakkında şube yönetim kurulunun gerçekçi bilgiler edinmesine etkin biçimde yardım etmek,

h)Üyelerde sınıf bilincinin yaratılması, pekişmesi ve kökleşmesi, demokratik sınıf ve kitle sendikacılığının güçlenmesi ve işçi sınıfının her türden gerici, tutucu ve baskıcı ideoloji ve eğilimlerin saldırı ve etkilerinden korunması için yol gösterici, ikna edici ve güven duygusu aşılayıcı çabalarda bulunmak,

ı)İşyerine diğer bütün işçiler gibi zamanında gelmek, görevleri dışında, işçilerle birlikte bulunmak,

j)Şube yönetim kurulu’nun belirlediği tarihlerde şube temsilciler kurulu toplantılarına katılmak,

k)İşyeri sendika temsilcileri, kolektif çalışma esaslarını dikkate alarak faaliyetlerini şube yönetim kurulunun bilgisi dâhilinde ve şube yönetim kurulu ile işbirliği içinde yürütmekle yükümlüdür,

l)Sendika Anatüzüğünün, şube yönetim kurulunun ve işyeri temsilciler kurulunun ve toplu iş sözleşmesinin kendilerine verdiği diğer görevleri yapmakla yetkili ve görevlidirler.

MADDE-11
İŞYERİ SENDİKA TEMSİLCİLERİNİN GÖREV SÜRESİ VE GÖREVDEN ALMA

İşyeri sendika temsilcilerinin görevi, toplu iş sözleşmesi için yetki belgesi alınmasının ardından yönetmeliğin 3 ve 4. maddelerindeki hükümlere göre atanmalarıyla başlar ve sonraki dönem için yetki belgesi alındıktan sonra yine aynı usule göre yeni temsilcilerin atanmasına kadar devam eder. İşyeri sendika temsilcilerinin sonraki dönemde de atanmalarında engel yoktur.

Görevlerinde başarı sağlayamayanların, seçildikten sonra 3. maddede sayılan niteliklerini yitirenlerin, haklarında işyerindeki üyelerin salt çoğunluğunca imzalı ve gerekçeli olarak görevden alınma istemi bulunanların veya ilgili şube yönetim kurullarınca görevden alınması gerekli görülenlerin temsilcilik görevleri şube yönetiminin istemi ve Genel Yönetim Kurulunun kararı ile sona erer. Herhangi bir nedenle olağan görev süresinin bitiminden önce görevinden ayrılan ya da alınan temsilcilerin yerine, yine bu yönetmelik hükümlerine göre en geç iki ay içinde yeniden atanma yapılır. Yeniden atanması yapılan temsilcilerin görev süresi, bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen süre kadardır.

 

İKİNCİ BÖLÜM
İŞYERİ TEMSİLCİLER KURULU İLE İLGİLİ HÜKÜMLER

MADDE-12
İŞYERİ TEMSİLCİLER KURULU VE ÇALIŞMA YÖNTEMİ

İşyeri temsilciler kurulu, o işyerindeki işyeri sendika temsilcilerinden oluşur. Kurul başkanı Baş temsilcidir.

Temsilciler, aralarından birini baştemsilci olarak seçerler. Baştemsilci olarak atanan temsilci, temsilciler arasında eşgüdümü sağlamak, işyeri temsilciler kurulunu işler kılmak ve şube ile ilişkileri canlı tutmaktan birinci derecede sorumludur.

İşyeri temsilciler kurulu, işyerindeki genel durumu görüşmek, görüş alışverişinde bulunmak, işyeri sorunlarını ele almak, Sendikanın işyerindeki etkinliğini yükseltecek çalışmaları ve Sendika tarafından kendilerine verilen görevleri hakkıyla yerine getirebilmek vb. için, en az 15 günde bir olağan olarak, baştemsilcinin başkanlığında, toplanır. Toplantılar, daima somut ve ilerletici bir karara varacak biçimde yapılır.

Toplantılar şubeye rapor edilir.

İşyeri temsilciler kurulu kolektif çalışma esaslarını dikkate alarak, faaliyetlerini şube yönetim kurulunun bilgisi dâhilinde ve şube yönetim kurulu ile işbirliği içinde yürütmekle yükümlüdür.

MADDE-13
İŞYERİ TEMSİLCİLER KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ

İşyeri temsilciler kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:

1. Toplantıları zamanında yapmak, İşyeri sendika temsilcilerinin görevlerini düzenlemek, planlamak ve kurul üyeleri arasında işbölümü ve işbirliğini sağlamak,
2. Üyelerle belirli aralıklarla toplantılar yapmak, bu toplantılarda üyelerin her türlü düşünce ve önerilerini alarak, bunları kurul toplantılarında değerlendirmek,
3. İşyerinde bulunan taşeronların dökümünü (iş süresi, çalışan işçi sayısı taşerona verilen iş vb. her türlü bilgi) çıkarmak, bu konudaki değişiklikleri izlemek,
4. Taşeron işçilerin örgütlenebilmesi için yürütülecek çalışmaları değerlendirmek,
5. Toplu sözleşme çalışmaları ve görüşmeleriyle yakından ilgilenmek, bu konuda üyelerin taleplerini değerlendirerek şubeye rapor etmek, üyeleri bilgilendirmek,
6. Toplu iş sözleşmesi ve Yasa gereğince oluşturulan kurulların çalışmalarını, işyeri sendika temsilcileri toplantılarında ele almak, kurulların oluşturulması ve daha iyi işler duruma gelmesi konusunda şubeye öneride bulunmak ve yardımcı olmak,
7. Üst organ kararlarının ve şube yönergelerinin zamanında, bütünlük içinde ve üye tabanında en geniş katılımıyla hayata geçirilebilmesi için gerekli inisiyatifi kullanmak; üyeleri Sendika etkinlikleri konusunda aydınlatmak,
8. Sendikanın yayınlarını (gazete, dergi, bülten, broşür, bildiri gibi) işyerlerinde dağıtmak, üyelerce okunup tartışılmasını sağlamak, bu yayınlara yazı, haber, resim vb. göndermek,
9. Sendika aidatlarının Sendikanın ilgili banka hesabına zamanında yatırılmasını ve kesinti listelerinin Sendikaya iletilmesini sağlamak konusunda şube yönetimine destek olmak,
10. Sendikanın düzenleyeceği eğitim çalışmalarına ve diğer etkinliklerine en geniş katılımın gerçekleşmesini sağlamak,
11. İşyeriyle ilgili bütün konuları, bilgileri, durumları ayrıca kurul toplantılarını, alınan kararları, değerlendirme sonuçlarını vb. Şubeye rapor etmek,
12. Şube temsilciler kurulu toplantılarına katılmak ve çalışma önerileri sunmak,
13. Şube yönetim kurulunun verdiği diğer görevleri yapmakla yetkili ve görevlidirler.

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

ŞUBE TEMSİLCİLER KURULU İLE İLGİLİ HÜKÜMLER

MADDE-14
ŞUBE TEMSİLCİLER KURULUNUN OLUŞUMU VE ÇALIŞMA DÜZENİ

Şube temsilciler kurulu, Sendika Anatüzüğünün 46. maddesi uyarınca şube başkanın yönetiminde şube yönetim, denetim ve disiplin kurulu üyeleri ve şubeye bağlı işyeri sendika temsilcilerinden oluşur. Şube temsilciler kurulu, şube kapsamında bir danışma kuruludur; şube yönetim kurulu çalışmalarına katkıda bulunacak tavsiye kararları alabilir ve bu kararlar şube yönetim kurulları tarafından değerlendirilir.

Şube temsilciler kurulu, şube yönetim kurulunun çağrısı üzerine ve ilgili şubenin coğrafi konumu da değerlendirilerek yılda en az bir defa toplanır. Şube yönetim kurulu, şube temsilciler kurulunun toplanma tarihlerini yıllık şube çalışma programında belirler.

Şube temsilciler kurulu toplantılarının gündemi şube yönetim kurulu tarafından belirlenir ve şube temsilciler kurulu üyelerine makul bir süre öncesinde bildirir.

Toplantı sonuçları Genel Yönetim Kuruluna bir raporla bildirilir.

MADDE-15
ŞUBE TEMSİLCİLER KURULUNUN GÖREVİ

Şube temsilciler kurulunun görevleri şunlardır:

1. İşyeri sendika temsilcileri arasında işbirliği ve yardımlaşmayı sağlamak,
2. Şubenin örgütlenme, işyeri politikaları ve sorunları, toplu iş sözleşmeleri, üye ve temsilci eğitimleri konularındaki önerileri ile ilgili olarak görüş bildirmek,
3. Şube çalışma programı önerisini görüşerek tavsiyede bulunmakla görevlidir.

 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
DİĞER HÜKÜMLER

MADDE-16

BİLDİRİM

İşyeri sendika temsilcilerinin atamaları, Örgütlenme Dairesi tarafından ilgili işverene ve bilgi için şube başkanlıklarına bildirilir.

MADDE-17
BİRDEN FAZLA GÖREV

Şube yönetim, denetim veya disiplin kurulunda görevli olanlar, zorunlu durumlarda ayrıca işyeri sendika temsilcisi olarak da görev üstlenebilirler.

MADDE-18
YÜRÜRLÜK

Bu Yönetmelik Genel Yönetim Kurulunun 19 Ocak 2017 tarih ve 195 sayılı kararı ile onaylanmış olup onay tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe konulmuştur.