ALTINCI YIL (2008) VE SONRASI YARIŞMALAR

– 2003-2007 yıllarında “İşçi Öyküleri Yarışması” adı altında sadece “öykü” yarışması yapılırken ve bu yarışmalara yayımlanmamış -en fazla- üç öykü ile katılabilinirken, 2008 yılı ve sonrasında “İşçi Edebiyatı Ödülleri” adı altında “kitaplar” arası yarışmalara geçilmiştir.

– Bu ödüllere tek yapıtla aday olunabilir. Dosyayla katılma olanağı bulunmuyor.

– Yarışma; ayrıca, öykü kitapları yanı sıra, şiir, roman vd. ya da bu tür yapıtların incelenmesi, derlenmesi gibi “yarışma duyurularında belirtilen diğer türler”deki kitaplara da açılmış, kapsam olabildiğince genişletilmiştir.

– En fazla üç kitaba ödül verilir. Ancak ödüller arasında birincilik, ikincilik, üçüncülük sıralaması yapılmıyor.

– Sonuçlar gerekçeleriyle birlikte açıklanıyor.

ALTINCI YARIŞMA (2008 YILI)

– Seçici kurul: Remzi İnanç, Özgen Seçkin, Vecihi Timuroğlu, Necati Tosuner, Tuncer Uçarol.

– Ödül kazanan kitaplar (harf sırasına göre):

* “MAKİNE”, öyküler, Haydar Demir, Evrensel Yayınları, İstanbul, 2007, 191 sayfa.

Ödül verme gerekçesi: İşçi dünyası; çeşitli yönlerden gerçekçi biçimde az ve duru sözlerle öykülendiği, o denli uyarıcı, akıcı, inandırıcı bir dille işlendiği için.

* “ÖZGÜRLÜK YOLLARI”, yaşamöyküleri, Zehra İpşiroğlu, Çınar Yayınları, İstanbul, 2008, 261 sayfa.

Ödül verme gerekçesi: Almanya’daki işçilerimizin üçüncü kuşağı olan gençler; aileleri, çevreleri, göçmenlik psikolojisi ve Türkiye gerçekleri ile yıpratıcı ilgileri, sekiz ayrı yaşamöyküsü kapsamında çok değişik açılardan sergilendiği, sabırla yürütülmüş gözlem ve öykülemeleri akıcı ve yalın bir Türkçeyle, bir bilim insanının nesnel yaklaşımlarıyla anlatıldığı, düşündürdüğü için.

* “UMUT DİRENİYOR”, roman, Hasan Kıyafet, İskele Yayınları, İstanbul, 2006, 275 sayfa.

Ödül verme gerekçesi: Günümüzdeki işsizlik, sigortasızlık, sendikasızlık açmazlarını işverenler, sendikacılar, çevre halkı, ülke ortamı ve uluslararası ilişkiler ağı içinde ekonomik, ideolojik, politik bağlamda zengin ayrıntı, öngörü ve gözlemle romanlaştırdığı, günümüz Tuzla-Pendik tersaneleri işçilerinin yaşadığı zor ve ölümcül koşulları 2006 yılı öncesinde görüp ele aldığı, gecekondular ve iş yaşamında kullanılan terim ve deyimleri, duygu ve düşünceleri slogana, kuru anlatıma düşmeden sergilediği için.

YEDİNCİ YARIŞMA (2009 YILI)

– Seçici kurul: Remzi İnanç, Özgen Seçkin, Vecihi Timuroğlu, Necati Tosuner, Tuncer Uçarol.

– Ödül kazanan kitaplar (harf sırasına göre):

* “GLADYATÖR – FUTBOL ARENALARINDA BİR İSYANIN HİKÂYESİ ‘METİN KURT’ ”, yaşamöyküsü, Vecdi Çıracıoğlu, Everest Yayınları, İstanbul, 2009, 325 sayfa.

Ödül verme gerekçesi: 12 Eylül’den bu yanaki yasal ve ekonomik zorlamalarla sendika üyelerinin yok denecek sayıya indirildiği günümüzde, profesyonel futbolcuların bile bir sendikada, bir dernekte bir araya gelerek örgütlenip haklarını aramaları gerektiğinin dirençle vurgulanması; profesyonel futbol maçlarının “gerçek spor” olmadığı, “çarpık bir seyir endüstrisi” ile halka sahte önder örnekleri sunulup özellikle gençlerin onlar gibi olmaya özendirilerek toplumcu önderler ve düşüncelerden bugün de uzak tutulmalarının inandırıcı biçimde dile getirilmesi; sosyalist milli futbolcu Metin Kurt’un 1968-78 yıllarında görüp yaşadıklarını o zaman da, bugün de toplumcu bakışla eleştirmesi, bunların belge ve anılarla başarılı biçimde kurgulanıp akıcı dille anlatılması, anı anlatımında yürekli tutum sergilenmesi, nedenleriyle.

* “GREVDEN DÖNENİN! (BİR SENDİKACININ ANILARI)”, anılar, Celal İlhan, Kanguru Yayınları, Ankara, Ocak 2009, 192 sayfa.

Ödül verme gerekçesi: Sendikal çalışmalar içerisinde yer alan bir işçinin ayrıntılı gözlemleriyle oluşmuş bu öğretici yapıtta, önemli deneyimlere vurgu yapıldığı, bürokraside ve sendika örgütlenmesinde, işsizlikte yaşanan duygu ve düşüncelerin bir greve giden olaylar zinciri içinde içtenlikle, hüzünle, coşkuyla, zaman zaman alaysı dille sürükleyici biçimde anlatıldığı, günce ile anı türlerine iç içe yer verilebildiği, arı Türkçenin başarıyla kullanılıp anılara edebi biçem de katılabildiği için.

* “ZİNCİR İZLERİ”, şiirler, Arif Berberoğlu, Epos Yayınları, Ankara, Eylül 2009, 79 sayfa.

Ödül verme gerekçesi: Yaşama tutunmaya çalışan halk çocukları, yoksullar, işçiler, işsizler için; kavgasız, savaşsız bir dünya için yazılmış, toprağa ve emeğe saygılı, öldürülen toplumcularla tersane kazalarında ölen işçileri anan, postmodern şairleri eleştiren, duru şiirleri dolayısıyla.

SEKİZİNCİ YARIŞMA (2010 YILI)

– Seçici kurul: Remzi İnanç, Özgen Seçkin, Vecihi Timuroğlu, Necati Tosuner, Tuncer Uçarol.

– Ödül kazanan kitaplar (harf sırasına göre):

* “MADENCİ KASABASINDA YIKIMIN FOTOĞRAFI – YERÜSÜTÜNDEN NOTLAR…” adlı ortak kitap, yaşamöyküleri vd., editörler Alaattin Timur – Mahmut Hamsici, Nota Bene Yayınları, Ankara, Mayıs 2010, 160 sayfa.

Ödül verme gerekçesi: Zonguldak’ın Armutçuk kasabasındaki işçilerin, sosyal devlet anlayışına uygun 1980 öncesi güzel geçmiş yılları, bir kasabanın yaşamöyküsü olarak anlatılırken, bu ortamı sağlayan Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun 1980’den sonra özelleştirilmesiyle işçi aileleri yaşamının nasıl çok zorlaştığı, kasabanın giderek nasıl terk edilmeye başlandığı işçi yaşamöyküleri -bu arada iki yazı, çok sayıda sanat fotoğrafı- ile etkileyici bir dille, özenle, belgeli, tanıklı, bugüne ve toplumsal belleğimize aktarıldığından.

* “TEKEL DİRENİŞİNİN IŞIĞINDA GELENEKSELDEN YENİYE İŞÇİ SINIIFI” adlı ortak kitap, röportajlar vd., editör Gökhan Bulut, Nota Bene Yayınları, Ankara, Mayıs 2010, 352 sayfa.

Ödül verme gerekçesi: Ağır kış koşulları altında çadırlar içinde, özelleştirmelerin krizlerine karşı güvencesiz emek hareketi olarak, Kasım 2009’dan Nisan 2010’a kadar Türkiye’nin ve dünyanın izlediği, son otuz yıldaki (12 Eylül 1980’den bu yanaki) en anlamlı işçi sınıfı eylemi; “röportajlar” adı altında aydınlatıcı, duygulandırıcı, ayrıntılı söyleşilerle, ayrıca konunun uzmanlarınca yazılmış makaleler ve gelişmeleri günü gününe özetleyen emek ürünü günce benzeri notlar’la her yönden başarıyla irdelenip günümüze ve geleceğe önemli bilgiler, yorumlar kazandırıldığından; işçi edebiyatı kitaplığını oluşturmada bundan sonra yazılacak edebi yapıtlara da ön kaynak olabileceği düşüncesiyle.

* “TOPLUMCU TİYATROYA ADANMIŞ BİR YAŞAM: S. GÜNAY AKARSU” adlı ortak kitap, tiyatro eleştirileri vd., editörler Merhaba Gösteri Topluluğu, Mitos-Boyut Yayınları, İstanbul, Ekim 2009, 318 sayfa.

Ödül verme gerekçesi: Tiyatro bilgisinin derinliği yanı sıra toplumcu felsefeyi çok iyi özümsemiş, yaşamını örgütlü insana adamış S. Günay Akarsu’nun 1959-1982 yıllarından öğrencilerince seçilmiş eleştiri ve diğer yazılarında; “işçi tiyatrosu ya da yarının tiyatrosu”, “devrimci tiyatro”, “halk tiyatrosu”, “halk gecesi”, “gerici tiyatro”, “politik tiyatro”, “amatör tiyatro”, “sanat ve faşizm”, “meydan sanatı” gibi kavramlar da kullanılarak özellikle 1970’lerin diri işçi/emekçi hareketi ve toplumcu tiyatro sanatçılarının çalışmaları çok yönlü değerlendirilip çok sayıdaki oyun ve durum üzerinden kısa, akıcı, ayrıntılı, karşılaştırmalı, eğitici eleştirilerle toplumcu tiyatrocular ve kuramcılar için bir başyapıt oluşturulduğundan.

DOKUZUNCU YARIŞMA (2011 YILI)

– Seçici kurul: Remzi İnanç, Özgen Seçkin, Vecihi Timuroğlu, Necati Tosuner, Tuncer Uçarol.

– Ödül kazanan kitaplar (harf sırasına göre)

* “GRİZU – İKİNCİ MÜKELLEFİYET”, roman, Muzaffer Oruçoğlu, Babek Yayın, İstanbul, Temmuz 2011, 523 sayfa.

Ödül verme gerekçesi: 1940’lı yıllarda Zonguldak bölgesindeki kömür ocaklarında devlet zoruyla çalıştırılan insanları yeraltı karanlıkları ve bölge yaşantıları içinde çok çarpıcı, yalın, gerçekçi bir dille, sayısız yüz ve ruh betimlemeleri, ayrıntılı ve göz alıcı tümcelerle anlatabilen özgünlüğü için.

* “SÜLEYMAN ÇELEBİ – EMEĞE ADANMIŞ YAŞAM”, yaşamöyküsü, İbrahim Dizman, Heyamola Yayınları, İstanbul, Nisan 2011, 334 sayfa.

Ödül verme gerekçesi: Çocuk işçilikten DİSK genel başkanlığına kadar yükselen emeğe adanmış bir yaşamöyküsünün, 1960’lardan bu yana süregelen emekçi sınıf hareketleri, gelişen sendikacılık ve politik gelişmelerle iç içe olarak, belge ve röportajlarla, başarılı bir dil ve kurguyla anlatıldığı, kitabın aynı zamanda bir sendika önderinin işçi tarihimize bakışını taşıdığı gerekçesiyle.

* “YAKASI KÜRKLÜ YEŞİL PARKA”, roman, Süreyya Köle, Broy Yayınevi, İstanbul, Eylül 2010, 188 sayfa.

Ödül verme gerekçesi: Gecekondu mahallesindeki bir işçi ailesinin 1970’lerin zorlu yıllarındaki gündelik olaylara bakışı, devrimcilerin dünyasıyla kesişen yaşamları, okul öncesi bir kız çocuğun gözüyle anlatılırken, toplumsal çelişkilerimizin de yansıtılabildiği gerekçesiyle.

ONUNCU YARIŞMA (2012 YILI)

– Seçici kurul: Remzi İnanç, Özgen Seçkin, Vecihi Timuroğlu, Tuncer Uçarol, Şiir Erkök Yılmaz.

– Ödül kazanan kitaplar (harf sırasına göre)

* EMEĞİN ÇUKUROVASI, öykü, Adil Kurt, Giriş Basımevi, Adana, 2012, 106 sayfa. . (2.b. Öncü Kitap, Ankara, Mart 2013, 103 sayfa.)

Ödül verme gerekçesi: Hızla kentleşen ülkemizde artık pek tanımadığımız ırgatlar, çeltik yükleyicileri, briket işçileri, kum ocağı çalışanları, taşçılar, ayrıca kentlerdeki lağım ve inşaat işçileri, hurda toplayıcıları… Karın tokluğuna, hatta ölümüne çalışanların öyküleri… Çukurovalı yoksul kesimin Toroslardan günümüze ağan kırsal söz varlıklarıyla çeşitli yönlerden başarıyla anlatılıyor… İşçilerin, yoksulların da bir solukta okuyacağı, doğrudan yüreğe işleyen öyküler…

– HİKÂYE HIRSIZI, öykü, Dürsaliye Şahan, Layla Yayınları, Antakya, 2011, 224 sayfa.

Ödül Verme gerekçesi: Erkekler, töreler, cemaat tarafından ezilen, köylerimizde köle gibi yaşayan ‘ev ve aile işletmesi emekçileri’nin en önemlisi olan kadınlarımız… Sigortası, ücreti, güvencesi, özgürlüğü olmayan, kişiliklerini, özgürlüklerini elde etmeye çalışan / çalışmayan kadınlar kitapta yedi öyküde süssüz bir dille anlatılmış: Hizmetçi kadının sigortalı olma çabası… Londra’ya kaçak işçi olarak giden ailelerde kadının, kız çocuklarının durumu, sığınmacı olma çabaları… 2068 yılının makineleşmiş ve “Dünya Büyük Patronlar Hükümet Meclisi” yönetimindeki işyerlerinde, robotlarda bile işini yitirme korkusu, aşırı çalışmayı özendiren göz boyayıcı ödül düzenekleri, insanca yaşama duyguları ve başkaldırılar… ‘Bunları ben de yazarım’ gibi görünen, son derece anlaşılır, inandırıcı, yeri geldiğinde alaysamalı öyküler…

– YAĞMURDA KUŞ SESLERİ, öykü, Hüseyin Akyüz, Uzak Kitaplar – Sage Yay. Ankara, 2012, 96 sayfa.

Ödül verme gerekçesi: Kentlerdeki dar gelirli işçi aileleri anlatılıyor… Babaları ölmüş eş ve çocukların, iç ezen, felaketlere açılan anıöyküleri: Çalışan dul kadınların özverili dünyaları… Gurbete giden babasını her gün bekleyen küçük çocuk… Emekçi baba ölünce dağılan aile, kötü yollara düşen kızlar… Üvey babalar… İçkici ve işsiz babaların çocuklarının eve para yetiştirmeye zorunlu yaşamları… Ayrıca, sıkıntılı işyerlerini ferahlatan ehlikeyf bir insan… Hüzünlü, etkili, zaman zaman şiirsi anlatımlarla örülü bu öykülerde, kentlerde hayata tutunmaya çalışanların dünyaları haber veriliyor okuyuculara…