İşyeri sendika temsilcilerini, bir sendikanın örgütlü olduğu işyerindeki en önemli kurumsal varlığı olarak tanımlamak sanırız abartılı olmaz. İşyeri sendika temsilcileri; sendika ile üye; sendika ile işveren ve üye ile işveren arasında adeta köprü durumundadır. Şöyle ki, İşyeri sendika temsilcileri;

Üyeler açısından; sorunlarının çözümü konusunda başvuracağı ilk kapı, işyerlerindeki sorunların aşılması konusunda birinci derecede sorumlu, işverene karşı kendisini savunan,
Sendika açısından; en ücra işyerlerindeki gözü-kulağı, işyerlerindeki ağırlığının ve gücünün göstergesi, üye ile işveren, işveren ile sendika arasında doğabilecek sorunların çözümünde birinci derecede görevli,
İşveren açısından; işyerindeki sorunlarının çözümü konusunda başvuracağı ilk kapı, işçiyi kendisine karşı savunan ve bu açıdan o işyerinde sendikanın kendisidir.

İşyeri Sendika Temsilcileri Nasıl Belirlenmelidir?
Sendikamız tüzüğüne göre, böyle bir görev üstlenecek olan kişilerin üyelerce seçilmesi ve sonrasında atanması gerekir. Tüzüğümüzün 44. maddesi uyarınca; İşyeri temsilciler kurulu, Yasada belirtilen en çok sayıda olmak üzere, işyerinde çalışan ve Sendikalar Yasasının öngördüğü niteliklere sahip olan üyeler arasından; ilgili işyerinde çalışan üyelerce seçilen işyeri sendika temsilcilerinden oluşur.
Tüzüğümüzün bu maddesi 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu 27/2. maddesinde de desteklenecek biçimdedir; “Sendika tüzüğünde işyeri sendika temsilcisinin seçimle belirlenmesine ilişkin hüküm bulunması hâlinde, seçilen üye temsilci olarak atanır.” Buradan da anlaşılacağı üzere temsilcilerin seçimle belirlenmesi Sendikamızın ilkesi olmasının yanında artık yasal bir zorunluluktur.
6356 sayılı Kanunu 27/1. maddesi uyarınca toplu sözleşme yapmak üzere yetkisi kesinleşen sendika, işyerinde işçi sayısı (üye sayısı değil);
50’ye kadar ise en çok bir,
51 ile 100 arasında ise en çok iki,
101 ile 500 arasında ise en çok üç,
501 ile 1000 arasında ise en çok dört,
1001 ile 2000 arasında ise en çok altı,
2000’den fazla ise en çok sekiz işyeri sendika temsilcisini işyerinde çalışan üyeleri arasından atayarak on beş gün içinde kimliklerini işverene bildirir. Temsilcilerin görevi, sendikanın yetkisi süresince devam eder. Sendika, temsilci atanan işyerinde yeniden yetki belgesi aldığında seçimi yenileme ve aynı kişiler temsilci seçilse dahi tekrar atama yapmalıdır. Aksi takdirde temsilcilik geçersizdir.
Temsilci, işten ayrılır, emekli olur ya da sendikadan istifa ederse de görevi son bulmuş olur. Ayrıca sendikanın görevini hakkıyla yerine getirmeyen temsilciyi görevden alma yetkisi de bulunmaktadır.

İşyeri Sendika Temsilciliğinin Güvencesi
6356 sayılı Kanunun 24. maddesi uyarınca; işveren, işyeri sendika temsilcilerinin iş sözleşmelerini haklı bir neden olmadıkça ve nedenini yazılı olarak açık ve kesin şekilde belirtmedikçe feshedemez. Fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde, temsilci veya üyesi bulunduğu sendika dava açabilir. Temsilcinin işe iadesine karar verilirse fesih geçersiz sayılarak temsilcilik süresini aşmamak kaydıyla fesih tarihi ile kararın kesinleşme tarihi arasındaki ücret ve diğer hakları ödenir. Kararın kesinleşmesinden itibaren altı işgünü içinde temsilcinin işe başvurması şartıyla, altı işgünü içinde işe başlatılmaması halinde, iş ilişkisinin devam ettiği kabul edilerek ücreti ve diğer hakları temsilcilik süresince ödenmeye devam edilir. Bu hüküm yeniden temsilciliğe atanma halinde de uygulanır. Ayrıca İşveren, yazılı rızası olmadıkça işyeri sendika temsilcisinin işyerini değiştiremez veya işinde esaslı tarzda değişiklik yapamaz. Aksi hâlde değişiklik geçersiz sayılır.

İşyeri Sendika Temsilcilerinin Görevleri
Sendikalar Kanununun 27. maddesinde temsilcinin görevleri sayılmıştır; “İşyeri sendika temsilcileri ve baş temsilcisi; işyeri ile sınırlı olmak kaydı ile işçilerin dileklerini dinlemek ve şikâyetlerini çözümlemek, işçi ve işveren arasındaki işbirliğini, çalışma barışını ve uyumunu sağlamak, işçilerin hak ve çıkarlarını gözetmek ve iş kanunları ile toplu iş sözleşmelerinde öngörülen çalışma şartlarının uygulanmasına yardımcı olmakla görevlidir. İşyeri sendika temsilcileri, işyerindeki işlerini aksatmamak ve iş disiplinine aykırı olmamak şartı ile görevlerini yerine getirir. İşyerlerinde, sendika temsilcilerine görevlerini hızlı ve etkili biçimde yapmalarına imkân verecek kolaylıklar sağlanır.”

Ayrıca İşyeri Sendika Temsilcileri;

• İşyerinde çalışan işçilerin tamamının Sendikamıza üye olmasını sağlamaya çalışmalı,
• Delege seçimlerinin yapılmasında sendika merkez ve şube yönetimine yardımcı olmalı,
• İşyerinde düzenlenen eğitim seminerlerine tüm işçilerin katılımını sağlamaya çalışmalı,
• Sendikanın düzenlediği eylemlere tüm işçilerin katılımını sağlamaya çalışmalı,
• Sendikamızın her türlü bildiri, duyuru ve yayınını işyerinde çalışan işçilere ulaştırmalı ve onları bilgilendirmeli,
• Sendikamızın politikalarına uygun faaliyetlerde bulunmalı,
• Üyelerimizin sendikal her türlü sorununu öncelikli sorun kabul ederek çözmeye çalışmalı,
• İşçiler arasında cinsiyet, ırk, renk, dil, din, mezhep, siyasal görüş farkı gözetmeksizin işçilerin sorunlarıyla yakından ilgilenmeli, onlara yardımcı olmalı,
• Aidat listelerinin ve ödemelerinin zamanında gönderilmesini sağlamalı,
• TİS görüşmelerine esas olacak düşünce ve önerilerini, üye işçilerin de her türlü düşünce ve önerilerini alarak kendi görüşleri ile birlikte bağlı bulunduğu şubeye iletmeli,
• İşçilerle işveren arasında çıkan uyuşmazlıkları ortadan kaldırmak için gerekli çabayı göstermek, işverenin işçilere adil davranmasını sağlamak için her türlü tedbiri almalı,
• İşyerinde ortaya çıkan ve çözümü hususunda kendisini aşan sorun ve anlaşmazlıkları bağlı bulunduğu şubeye bildirerek çözümlenmesini sağlamalıdır.