02/02/2020
Türkiye işçi sınıfının mücadele ederek kazandığı ve koruduğu kıdem tazminatı bir kez daha saldırı altında. Medyada yer alan haberlere, yapılan açıklamalara ve siyasal iktidarın yayınladığı programlara bakıldığında bu saldırı adımının 2020 yılı içinde atılması kuvvetle muhtemeldir. Özellikle 4 Kasım 2019 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan “2020 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı”nda yer alan ve kurulması hedeflenen ‘Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES)’ kıdem tazminatına saldırının yeni ve güncel adı olarak işçi sınıfının karşısına konmuştur
2017 yılında getirilen ve adına “otomatik” dedikleri ancak gerçekte “Zorunlu BES” olarak işçilere emekçilere dayatılan sisteme karşı çıkarken buna dikkat çekmiştik. “İkinci emeklilik” süsü verilerek güzellemesi yapılan bu sistemin aslında kamusal emekliliğin tasfiyesi olduğunu ve aynı zamanda kıdem tazminatını fona devretmek için bir adım olduğunu belirterek o zaman cayma hakkını örgütlemiştik. Cayma hakkını kullanıp Zorunlu BES’ten çıkışlar yoğun olunca sistemden çıkışları engellemek, çıkanları ise yeniden sisteme dâhil etmek için yoğun bir çaba ve saldırı içine girdiler.
Nisan 2019’da açıklanan Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP) “Kıdem Tazminatı Fonu ile BES’in Entegrasyonu” hedefinin planlandığı kamuoyuna duyurulmuş, ancak detaylı bir açıklama yapılmamıştı. Daha sonra yayımlanan “2020 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı”nda da kıdem tazminatına dair herhangi bir bilgi yer almamıştı. Ancak bu durum kıdem tazminatına saldırının ortadan kalktığı anlamına gelmemektedir. Çünkü programda yer alan 223.3 numaralı tedbirde yazan “Bireysel emeklilikteki otomatik katılım sistemi, sistemde kalış süresi ve fon tutarını artıracak şekilde yeniden düzenlenerek tamamlayıcı emeklilik sistemine dönüştürülecektir” cümlesi kıdem tazminatına saldırı konusunda önemli bir işarettir. Mevcut BES’te sadece emekçilerden yapılan kesinti ve göstermelik devlet katkısı söz konusudur. Açıklanan programda sisteme dair bütün detaylar yer almasa da, söz konusu tedbirdeki “fon tutarını artıracak şekilde” ifadesi ile işverenlerden de bir kesinti yapılacağı, bunun da kıdem tazminatı karşılığında olacağı anlaşılmaktadır. Bu şekilde YEP’te yer alan kıdem tazminatı ile bireysel emeklilik sisteminin entegrasyonunun Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) adıyla hayata geçirilmesi planlanmaktadır.
Yıllardır gündemden düşürülmeyen kıdem tazminatının fona devri konusu şimdi “ikinci emeklilik” ve “tamamlayıcı emeklilik” adı altında bir sistemle yapılmaya çalışılmaktadır. Ancak Türkiye işçi sınıfı daha önceki saldırılar karşısında nasıl iktidara geri adım attırdıysa, bu saldırıya karşı da mücadele edecektir.