31/03/2020

TÜRKİYE’DE 65 YAŞ VE ÜSTÜ NÜFUSUN DURUMU¹

Son aylarda dünya genelinde pandemi olarak ilan edilen korona virüsüne karşı hem dünya geneli hem de Türkiye’de salgınla mücadele kapsamında birçok önlem alındı. Türkiye’de alınan önlemlerden birisi de riskli grup olarak adlandırılan 65 yaş ve üstü kişiler için sokağa çıkma yasağı oldu. Ancak bu nüfusun uzun yıllardır yaşadıkları sorunlar bulunmaktadır. Bu raporda, 65 yaş ve üzeri nüfusun genel durumu ve sorunları incelenmiştir. Öne çıkan başlıklar şöyledir;

Türkiye’de 65 Yaş ve Üstü Nüfus Artıyor!

Türkiye’de 65 yaş ve üstü nüfus oranı yıldan yıla artmaktadır. 65 ve daha yukarı yaştaki nüfus, 2014 yılında 6 milyon 192 bin 962 kişi iken son beş yılda %21,9 artarak 2019 yılında 7 milyon 550 bin 727 kişi oldu. Bu nüfusun, toplam nüfus içindeki oranı ise 2014 yılında %8,0 iken, 2019 yılında %9,0’ yükseldi². Yaş grubuna göre dağılımı ise; yüzde 62,8’i 65-74 yaş arası, yüzde 28,2’si 75-84 yaş arası, yüzde 9,1’de 85 yaş ve üstüdür.

Türkiye’de 65 Yaş ve Üstü Yurttaşların Yaşam Beklenti Düzeyi Birçok Ülkeden Düşüktür!

Türkiye nüfusunun yaklaşık yüzde 10’unu oluşturan bu kesimin yaşam yılı beklentisi Covid-19’la mücadele eden diğer ülkelere göre daha düşüktür. 65 yaş üstü yoksulluğun düşük olduğu ve 65 yaş üstüne yönelik uygulanan sosyal politikaların yaygın olduğu ülkelerde yaşam yıl beklentisi ülkemize göre daha yüksektir. 65 yaşından sonra yaşam yıl beklentilerine baktığımızda, Türkiye’de kadınların 65 yaşından sonra yaşam yıl beklentisi 19 iken İngiltere’de ve Almanya’da 21, İtalya’da 22, İspanya ve Fransa’da 23 yıldan fazladır. Erkekler için ise Türkiye’de 16, Amerika, İngiltere ve Almanya’da 18’den fazla, İtalya, İspanya ve Fransa’da ise 19 yıldan fazladır. 

Türkiye’de 5 Yaşlıdan 1'i Tek Başına Yaşıyor!

Toplam yaşlı sayısının 7,5 milyon olduğu dikkate alındığında Türkiye’deki yaşlıların yüzde 18,2’si evde tek başına yaşamaktadır. 65 yaş ve üzeri bu kesimin ihtiyaç ve gereksinimlerinin nasıl karşılanacağı belirlenmeden sokağa çıkma yasağı kararı alınarak büyük bir mağduriyet durumu yaratılmıştır.

Türkiye’de 65 Yaş Üstü Nüfusun Yoksulluk Oranı Yüzde 17!

Türkiye’de 65 yaş üstü nüfusun yaşam beklentisinin Covid-19 ile mücadele eden ülkelere göre daha düşük olmasının en önemli nedeni yoksulluktur. Türkiye’de 65 yaş üstü nüfusun yoksulluk oranı³ yüzde 17’dir. Covid-19’un en çok etkilediği ülkelerin başında olan İtalya’da yoksulluk oranı yüzde 9,7, Fransa’da yüzde 3,6, İspanya’da ise yüzde 10,2’dir. Türkiye’ye en yakın oran İngiltere’de yüzde 15,3, en fazla yaşlı yoksulluğu oranı ise yüzde 23  ile ABD’ye aittir.

Türkiye’de 65 Yaş ve Üstü Çalışan Kişi Sayısı Artıyor!

Yoksulluk oranının diğer ülkelere göre yüksek olduğu ülkemizde, 65 yaş üstü nüfusun önemli bir kısmı geçinebilmek için çalışmak zorunda kalmaktadır. Bu nedenle 65 yaş üstü nüfus içerisinde çalışanların oranı yıldan yıla artmaktadır. 2014 yılında toplam 65 yaş ve üstü nüfus içerisinde çalışanların oranı yüzde 11,2 iken,  2019 yılında bu oran yüzde 11,6’ya yükselmiştir. İşsizlik oranı ise 2014’de yüzde 2,1 iken 2019 yılında yüzde 3’e yükselmiştir.

65 Yaş Üstü Çalışanların Yüzde 16,6’sı Ücretlidir!

Toplam 65 yaş üstü nüfusun yüzde 16,6’sı ücretli, maaşlı veya yevmiyeli çalışırken yüzde 56,9’u kendi hesabına, yüzde 20,2’si ücretsiz aile işçisi, yüzde 5,9’u da işverendir

65 Yaş Üstü Çalışanların Yüzde 92’si Kayıt Dışı Çalıştırılıyor!

65 yaş ve üstü çalışanların kayıt dışı çalıştırılma oranı da çok fazladır. 65 yaş üstü çalışanlarda kayıt dışı istihdamı 787 bin kişi ile yüzde 92’dir. 65 yaş üstü çalışanların sadece 64 bin kişi yani yüzde 8’i kayıtlıdır. Kadınların yüzde 3,5’i (8 bin kişi) kayıtlı iken yüzde 96,4’ü (218 bin kişi) kayıt dışı, erkeklerin ise yüzde 9’u (56 bin kişi) kayıtlı iken yüzde 91’i (569 bin kişi) kayıt dışıdır.

¹ TÜİK, OECD, verilerinden yararlanılarak hazırlanmıştır. Bu rapordaki veriler 2019 yılına aittir. 2020 yılı Ocak ayına ilişkin veriler henüz yayınlanmamıştır.

² 2019 yılı için Türkiye nüfusu; 83 milyon 154 bin 997. 0-14 yaş; 19 milyon 212 bin 345, 15-64 yaş; 56 milyon 391 bin 925, 65+ nüfus; 7 milyon 550 bin 727.

³ Yoksulluk oranı, geliri yoksulluk sınırının altına düşen (belirli bir yaş grubunda) kişi sayısının oranıdır.

 

Raporun tamamına PDF formatında ulaşmak için tıklayın.