Suriyelilerle İlgili Doğru Bilinen Yanlışlar Nelerdir?
30/08/2019
Suriye’de 2011 yılında başlayan iç savaş nedeniyle Türkiye “açık kapı politikası” izlemiş ve Türkiye’ye gelen Suriyelilere Geçici Koruma Statüsü vermiştir.
İlk olarak 28 Nisan 2011 tarihinde 252 Suriyelinin Cilvegözü Sınır Kapısından girmesiyle başlayan süreçte 15 Haziran 2019 tarihi itibari ile Türkiye’de Geçici Koruma Statüsünde olan Suriyeli sayısı 3 milyon 649 bin 750 kişidir. 1 milyon 977 bin 562’si erkek, 1 milyon 672 bin 188’i kadındır. 3 milyon 585 bin 417 Suriyeli geçici barınma merkezleri dışında kalırken yalnızca 64 bin 333 Suriyeli ise geçici barınma merkezlerinde kalmaktadır.
Suriyelilerin büyük çoğunluğu sağlıksız alanlarda barınma zorunda kalırken eğitim, sağlık gibi sosyal haklara da ulaşamama durumları ile karşı karşıyadır. Temel insan haklarından yoksun olmalarının yanı sıra çalışma hayatında ise kayıt dışı ve güvencesiz çalıştırılmaları ile birlikte çocuk işçiliğinin yaygınlaşması da başka bir sorun alanı olarak ortaya çıkmıştır. Tüm bu sorunların çözülmesi için başta ırkçılık ve yabancı karşıtlığı ile mücadele edilmesi ve toplumsal bilincin yaratılması için kamusal çalışmaların yapılması gerekmektedir. Bu nedenle toplumda Suriyelilerin Türkiye’de sahip oldukları haklara yönelik var olan yanlış görüş ve bilgilere bu sayımızda açıklama getiriyoruz.1
Geçici Koruma Statüsü, “bireysel uluslararası koruma başvuru mekanizmasının etkin bir şekilde uygulanmasının mümkün olamayacağı ölçüde kitlesel göç hareketinin olduğu durumlarda, Bakanlar Kurulu kararı ile yürütülen acil ve geçici bir koruma tedbiridir. Uluslararası hukuk standartlarında; din, mezhep ve etnik köken ayırımı gözetmeksizin açık kapı politikası, geri göndermeme ilkesi ve temel ihtiyaçların karşılanması şekilde üç temel kriteri bulunmaktadır.”
1 TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Mülteci Hakları Alt Komisyonu Göç ve Uyum Raporu ve Mülteci.org sitesinden yararlanılarak hazırlanmıştır.
2 İhtiyaç olması durumunda üniversiteler ve hastaneler başta olmak üzere belirli kurumlara yabancı uyruklu çalışan alınabilir. Fakat bu kişilerin çalışma statüsü “devlet memuru” olarak değil “sözleşmeli personel” olarak geçmektedir.
3 5901 nolu Türk Vatandaşlık Kanununda, Türk Vatandaşlığının nasıl kazanıldığı ile ilgili şartlar açıkça belirtilmiştir. Geçici koruma altındakilerin evlilik yoluyla da Türk vatandaşı olma hakları yoktur. Geçici koruma altında olan Suriyelilerin Türk Vatandaşı olabilmesi için tek yol İstisnai Vatandaşlıktır.
4 1200 liralık bursun 1.020 lirası AB’den 180 lirası ise devletin kendi kaynaklarından karşılanmaktadır.
