Küresel Araştırma: Coronavirüs ve İşçiler
26/03/2020
Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC) corona virüsünün küresel etkileri üzerine 86 ülkeden 109 sendikanın yer aldığı bir araştırma gerçekleştirdi.
Salgınla mücadele konusunda devletlerin tepkilerini izlemek, ekonomik ve sosyal politikaları gözden geçirmek, devletlerin ve işverenlerin krizi nasıl karşıladıklarını değerlendirmek amacıyla çevrimiçi anket platformu kullanmıştır.
- (G20) Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada, Fransa, Almanya, Hindistan, Endonezya, Japonya, Meksika, Rusya Federasyonu, Güney Afrika, Türkiye, İngiltere, ABD (OECD) Avusturya, Kanada, Şili, Danimarka, Finlandiya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İsrail, İtalya, Litvanya, Letonya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Polonya, Portekiz, Slovenya, İspanya’nın yanı sıra 58 farklı ülkeden sendika konfederasyonları araştırmaya dahil olmuştur.
1. COVID-19’a Karşı Hükümet Tepkileri (17-23 Mart 2020)
Küresel Bulgular
- Ülkelerin yüzde 53’ü virüsün yayılmasına karşı okulların ve zorunluluğu olmayan işlerin yapıldığı işyerlerinin kapatılması önlemlerini içeren ve kilit öneme sahip olan ulusal tedbirleri almıştır.
- Ülkelerin yüzde 43’ü virüsün yayılmasına karşı doğru el yıkamanın (temizliğin) ve sosyal mesafe kuralının tanıtımı, evden çalışma ve sınırlardan uluslararası ziyaretçi geçişlerinin kısıtlanması tedbirlerinde gecikmiştir.
G20 Bulguları
– 15 G20 ülkesinden 9’unun (yüzde 60) virüsün yayılmasında etkisiz kaldığı, 5’inin (yüzde 33) ise tedbirleri geciktirdiği belirtilmiştir.
OECD Üyesi Olan ve Olmayan Ülkeler İçin Bulgular
28 OECD ülkesinden 21’inin (yüzde 75) virüsün yayılmasında etkisiz kaldığı, 7’sinin (yüzde 25) ise tedbirleri geciktirdiği belirtilmiştir.
Araştırmaya katılan 58 OECD üyesi olmayan ülkeden: yüzde 43’ünde virüsün yayılmasında etkisiz kalındığı, yüzde 52’sinde ise tedbirlerde gecikildiği belirtilmiştir.
2. En Fazla Etkilenen İşçiler/Sektörler
İşinin doğası gereği kişilerle teması en fazla olan çalışanlar, COVID-19 pandemisi karşısında en fazla risk altında bulunanlardır:
– Hem temas nedeniyle maruz kalma riski hem de kişisel koruyucu ekipmanların yetersiz olmasından kaynaklı nedenlerle sağlık çalışanları,
– Sınırlardaki geçişlerin sıkı kontrol altına alınması ve sonrasında kapatılması nedeniyle yolcularla ve aynı zamanda aileleriyle daha doğrudan temas halinde olmasından dolayı taşımacılık işçileri,
– Fast food sektörü çalışanları da dahil olmak üzere perakende ve hizmet sektörü işçileri, çalıştıkları işletmeler kapatıldığı için ciddi ekonomik sorunlarla karşı karşıya kalıyor. Birçok müşteri temsilcisi, süpermarket çalışanı ve posta işçisine kişisel koruyucu ekipmanlar yeterince tedarik edilmiyor.
Hükümetlerin çok sayıda insanın toplanmasını, seyahat etmesini ve sosyal etkinlikleri yasaklamayı içeren tedbirlerinden en fazla şu sektörler etkilenmiştir:
– Aktörler film ve televizyon program yapımlarında çalışanlar ve konserlerin durdurulması nedeniyle işini kaybeden müzisyenler dahil performans sanatçıları ve eğlence sektörü işçileri,
– Otel ve havayolu işlerinde çalışan turizm işçileri,
– Birçok ülkede okulların kapatılmasıyla birlikte öğretmenler ve diğer eğitim işçileri de risk altındadır.
– Virüsün yayılmasına karşı gerekli kısıtlamaların yapılması nedeniyle talepleri düştüğü için enformel ekonomi işçileri, küçük işletmelerde çalışanlar ve kendi hesabına çalışanlar ile platform çalışanları risk altında olan diğer emekçiler arasındadır.
– İthalatçı ülkelerdeki talep düşüşleri ve sınır kısıtlamalarından kaynaklı olarak yaşanan ekonomik riskler nedeniyle siparişlerin iptal edilmesi veya ertelenmesinden dolayı, ihracatçı ülkelerdeki tekstil ve hazır giyim gibi sektörlerde çalışan işçiler için risk sinyalleri bulunmaktadır.
3.Salgınının Yavaşlatılması İçin Hükümet Tedbirleri
COVID-19’un halk sağlığı üzerindeki etkilerinin önlenmesi için 13 hükümet önlemi tespit edilmiştir:
Küresel Önlemler
Hükümetlerin virüsün yayılmasını yavaşlatmak için uyguladıkları ilk beş önlem:
- Kitlesel toplantıların sınırlandırılması (Ülkelerin yüzde 92’sinde),
- Spor etkinliklerinin iptal edilmesi (Ülkelerin yüzde 88’inde),
- Okulların kapatılması (Ülkelerin yüzde 84’ünde),
- Virüsün belirtileri görülen bireylerin kendilerini aile üyelerinden izole etmesinin sağlanması yönündeki çağrılar (Ülkelerin yüzde 83’ünde),
- Ülke içindeki seyahatlere kısıtlama getirilmesi (Ülkelerin yüzde 82’sinde).
Ülkelerin yüzde 65’i bazı işçiler için evden çalışmayı önermektedir.
Tüm hükümetlerin yarıdan fazlası (yüzde 58), kamusal sağlık sistemleri için ek fon yaratma konusunda araştırma yapmaktadır.
Ülkelerin yüzde 58’i savunmasız (dezavantajlı) grupların kendisini izole etmesini öneriyor.
Hükümetlerin yarısı, süpermarketler ve eczaneler dışında zorunlu olmayan işlerin yapıldığı işyerlerini kapatmayı tartışıyor.
Ülkelerin dörtte birinden fazlasında (yüzde 28) insanların evlerinde veya yerleşim yerlerinde kalmalarını sağlamak için engelleyici düzenlemeler yapılıyor.
Müşterilerin satın alabileceği yiyecek veya diğer ev eşyalarının miktarına yönelik sınırlandırmalar ülkelerin yalnızca yüzde 12’sinde uygulanıyor.
Hükümetlerin yakından izlemesi gerektiği hükümet eylemlerinin bir sonucu olarak kısıtlanan demokratik haklar ve özgürlükler:
- 24 ülke virüsün yayılmasını ve bireyleri izleyerek hayatta kalma stratejilerini kullanıyor.
- 13 ülke ulusal veya yerel seçimleri erteliyor.
Hükümetlerin Uyguladığı Diğer Önlemler
Olağanüstü hal, sınırların kapatılması, polis gücünün kullanılması, insanların alıkonması (karantina için), acil durum mevzuatlarının uygulanması, sağlık hizmetlerine yatırımlar, halk sağlığı için kampanyalar düzenlenmesi, sağlık hizmetlerinin sağlanmasında askeriyenin kullanılması, üretim için savaş ekonomisinin kullanılması, gönüllü testler.
G20 Bulguları
Hükümetlerin virüsün yayılmasını önlemek için en fazla kullandığı 5 önlem:
- 15 G20 ülkesinden 14’ü (yüzde 93) spor etkinliklerini iptal etti.
- 15 G20 ülkesinden 14’ü (yüzde 93) kitlesel toplantıları sınırlandırdı.
- 15 G20 ülkesinden 13’ü (yüzde 87) okulları kapattı.
- 15 G20 ülkesinden 13’ü (yüzde 87) bireylerin ve ailelerinin virüs belirtileri karşısında temizliğinin sağlamasını ve kendilerinin izole etmelerini önerdi.
- 15 G20 ülkesinden 13’ü (yüzde 87) evde çalışmayı önerdi.
15 G20 hükümetinden 9’u (yüzde 60) kamu sağlık sistemine fon yaratılması için araştırmalara başladı.
15 G20 hükümetinden 6’sı (yüzde 40) süpermarket ve eczaneler dışında zorunlu olmayan işlerin yapıldığı işyerlerini kapattı.
15 G20 hükümetinden 5’i (yüzde 33) insanların evlerinde veya yerleşim yelerinde kalması konusunda düzenleme yaptı.
OECD Bulguları
Hükümetlerin virüsün yayılması karşısında en fazla uyguladığı 5 önlem:
- 28 OECD ülkesinden 27’si (yüzde 96) bazı işçiler için evden çalışmayı öneriyor.
- 28 OECD ülkesinden 26’sı (yüzde 93) okulları kapatıyor.
- 28 OECD ülkesinden 25’i (yüzde 89) spor etkinliklerini iptal ediyor.
- 28 OECD ülkesinden 24’ü (yüzde 86) bireylere ve ailelere virüs belirtileri karşısında temizlik ve kendini izole etmeyi öneriyor.
- 28 OECD ülkesinden 23’ü (yüzde 82) kitlesel toplantıları sınırlandırıyor.
- 28 OECD ülkesinden 19’u (yüzde 68) süpermarketler ve eczaneler dışında zorunlu olmayan işlerin yapıldığı işyerlerini kapatıyor.
- 28 OECD ülkesinden 13’ü kamu sağlık sistemi için ek fon yaratma konusunda araştırmalar yapıyor.
4. COVID-19 İçin Hükümetlerin Ekonomi Politikaları
COVID-19’ karşı hükümetlerin 10 temel ekonomi politikası bulgulanmıştır.
Küresel Bulgular
Virüsün ekonomik etkilerine karşı hükümetlerin uyguladığı ilk beş önlem:
- Ülkelerin yüzde 50’sinde ücretsiz sağlık hizmeti sağlanması,
- Ülkelerin yüzde 34’ünde bireylerin kendilerini izole etmeleri için istihdam güvencesinin sağlanması,
- Ülkelerin yüzde 31’inde işletmelere vergi indirimi uygulaması,
- Ülkelerin yüzde 29’unda bireylerin kendilerini izole ettikleri dönem için ücretli hastalık izni verilmesi,
- Ülkelerin yüzde 29’unda işletmeler veya sektörler için kurtarma fonları kurulması.
Yarı zamanlı çalışma veya hastalık izni sağlayan ülkeler (yüzde 23) ve çalışanların tamamı veya bazıları için hastalık izni sağlayan ülkelerden (yüzde 21) daha fazla sayıda ülke işletmeler için kurtarma fonları kuruyor.
Gelir desteği ve nakit ödemeler ülkelerin yalnızca yüzde 12’sinde uygulanıyor.
Hükümetlerin Uyguladıkları Diğer Ekonomi Politikaları
Otel ve havayolu şirketlerini korumak için tatil vergisi düzenlemesi, kiralama ve ev kredisi düzenlemeleri, işletmeler için faizsiz kredi desteği, çocuk bakımı için ebeveyn izni.
G20 Bulguları
Virüsün ekonomik etkilerine karşı G20 hükümetlerinin uyguladığı ilk beş önlem:
- 15 G20 ülkesinden 8’inde bazı işçiler için ücretli hastalık izni,
- 15 G20 ülkesinden 7’sinde ücretsiz sağlık hizmeti,
- 15 G20 ülkesinden 7’sinde işletmeler için kurtarma fonu kurulması,
- 15 G20 ülkesinden 5’inde işletmeler için vergi indirimi yapılması,
- 15 G20 ülkesinden 5’inde bireylerin kendilerini izole ettikleri dönem için ücretli sağlık izni sağlanması.
- 15 G20 ülkesinden 5’inde bireylerin kendilerini izole etmeleri için istihdam güvencesi sağlanmıştır.
- Yalnızca 4 G20 hükümeti tüm çalışanlar için ücretli sağlık izni sağlamıştır.
- 15 G20 hükümetinden sadece 3’ü tüm çalışanlara ve yarı zamanlı izne ayrılanlara eve kapanmaları durumunda bakımlarının sağlanması için gelir desteği, gıda ve elektrik desteğini düzenlemiştir.
- 15 G20 hükümetinden sadece 2’si bireyler için nakit transferi sağlamıştır.
OECD Bulguları
Virüsün ekonomik etkilerine karşı OECD hükümetlerinin uyguladığı ilk beş önlem:
- 28 OECD ülkesinden 14’ü işletmeler için vergi indirimi sağlıyor,
- 28 OECD ülkesinden 14’ü işletmeler için kurtarma fonu sağlıyor,
- 28 OECD ülkesinden 14’ü bireylerin kendilerini izole etmesi için istihdam güvencesi sağlıyor,
- 28 OECD ülkesinden 13’ü ücretsiz sağlık hizmeti sağlıyor.
- 28 OECD ülkesinden 11’i bakım için yarı zamanlı çalışma ödeneğini düzenliyor.
28 OECD ülkesinden sadece 11’i bireylerin izolasyon dönemi için ücretli hastalık izni düzenliyor ve sadece 10’u bazı işçiler için ücretli hastalık iznini sağlıyor.
28 OECD ülkesinden sadece 5’i tüm çalışanlara eve kapanmaları için gelir desteği, gıda ve elektrik desteği sağlıyor. Sadece 4’ü tüm çalışanlar için ücretli hastalık izni ve nakit transfer desteği sağlıyor.
5. Birçok Hükümet COVID-19’a Karşı Etkin Mücadele Veriyor
Küresel Bulgular
Araştırmaya katılan sendikaların yüzde 62’si hükümetlerinin işçiler için gerekli önlemleri aldığını düşünüyor.
Sendikaların yüzde 38’i ise hükümetlerinin işçiler için gerekli tedbirleri almadığını düşünüyor.
G20 Bulguları
15 G20 ülkesinden 8’i krizle etkin mücadele ediyor.
15 G20 ülkesinden 7’si ise krizle mücadelede başarısız kalıyor.
OECD Bulguları
28 OECD ülkesinden 19’u krizle başarılı şekilde mücadele ediyor.
9 ülke ise krizle mücadelede başarısız kalıyor.
6. İşverenler Yetersiz Kalıyor
Küresel Bulgular
Ankete katılan sendikalardan alınan yanıtlara göre ülkelerin yüzde 48’indeki işverenlerin işçiler için önlemlerde başarısız kaldığı düşünülüyor.
Yüzde 39’unda ise krizle mücadele işverenler başarılı bulunuyor.
G20 Bulguları
15 G20 ülke sendikalarından 9’u işverenlerin krizle mücadelede başarısız olduğunu düşünüyor.
6’sı ise işverenlerin krizle mücadelesini başarılı buluyor.
OECD Bulguları
28 OECD Ülkesinden 17’sinde işverenler krizle mücadelede başarısız bulunuyor.
11’inde ise başarılı olduğu düşünülüyor.
Çeviri: Erkan Kıdak
Araştırmanın İngilizcesi:
ituc_global_covid-19_survey_en
Dünya Emek Hareketi
ITUC: İşçi Hakları Çöküyor, Türkiye İşçiler İçin En Kötü 10 Ülke ArasındaEPSU'dan Genç İşçiler RaporuL20: İşçiler Halklara Refah, Gezegene Koruma Talep Ediyor!ITUC: Türkiye İşçiler İçin En Kötü 10 Ülke ArasındaUzun Çalışma Süreleri, Stres, Tükenmişlik ve Verimsizlik Yaratıyor!Torba Yasa'ya Karşı EPSU'dan Dayanışma Mesajıİran Enerji Sektöründe Büyük Grev DalgasıUluslararası Af Örgütü: Sağlık İşçileri Korkunç Ölü Sayıları İle Karşı KarşıyaBirleşmiş Milletler: Çalışma Yaşamı Aynı KalamazKüresel Sendikal Haklar Raporunda Türkiye İşçiler İçin En Kötü 10 Ülke Arasındaki Yerini KoruduETUC: Covid-19 Meslek Hastalığı Kapsamına AlınmalıUluslararası Sendikal Dayanışma Sonuç VerdiFransa Emeklilik Reformu: Sendikalar ve Hükümet Karşı KarşıyaDünyada Sosyal Koruma ÖnlemleriSendikalar ve İşçilerin Covid-19 Salgını Sürecinde Mücadelesinden…TEK DÜNYA TEK 1 MAYIS: İstihdam, Gelir, Sosyal GüvenceETUC: Salgın ve Salgının Neden Olduğu Kriz İşçilerin Sırtına YüklenemezKüresel Araştırma: Coronavirüs ve İşçilerİtalya Örneği: Sermayenin İhtiyaçlarına Değil Halkın Sağlığına OdaklanalımSendikalardan G20 Hükümetlerine Eylem ÇağrısıEPSU 8 Mart’ı Kadının Sağlık Hakkına İthaf EttiILO: Krizle Mücadelede Uluslararası ve Etkili Bir Politikaya İhtiyaç Var2020 Yılında 2,5 Milyon Yeni İşsizUkrayna Sendikalarının Yanındayız: Hükümetin Yasa Tasarısı Geri Çekilsin!Hindistan İşçi Sınıfı AyaktaKapitalizmin Dikişleri Patlıyor mu?İşçilerin Mücadelesinden Tarihe Bakarken FransaÖleceğim, Kaçış Yok...Güney Afrika’da Belediye İşçileri Greve Çıktı!EPSU Yürütme Kurulu Toplantısına KatıldıkYunanistan’da İşçiler Hayatı DurdurduPSI ve EPSU’dan İşinden Edilen Aliağa Belediyesi İşçileri İçin Dayanışma Mesajı Mayıs-Haziran 2019'da Dünyadan İşçi EylemleriTürkiye, İşçiler İçin En Kötü 10 Ülke İçinde Yer Almaya Devam EdiyorUluslararası Çalışma Konferansında Ne Oldu?ILO'da Görüşülecek Türkiye Raporu Kadınlar 8 Mart’ta Tüm Dünyada Dayanışmayı BüyüttüMart-Nisan 2019'da Dünyadan İşçi Eylemleri2018 Yılında Dünyada Kadına Yönelik Şiddete Karşı Mücadele ÖrnekleriMedya Uzmanları Toplantısında Brexit ve Sosyal Medya KonuşulduOcak-Şubat 2019'da Dünyadan İşçi EylemleriILO 100 Yaşında!EPSU: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Çalışmalarımızın MerkezindedirBelçika'da İşçiler Hayatı DurdurduDünya Sosyal Adalet GünüILO: Kötü Çalışma Koşulları Küresel İşgücü İçin En Büyük Sorun!ILO’da Çalışanları Kim Temsil Edecek?Venezuela Halkının Haklarına Saygı DuyunÇalışma Yaşamının GeleceğiTarihin En Büyük Grevi!Macaristan'da İşçiler Meydanlarda Hak AradılarILO: Dünyada 164 Milyon Göçmen İşçi VarKüresel Ücret Artışı 2008'den Bu Yana En Düşük Seviyedeİskoçya’da ‘Eşit İşe Eşit Ücret’ Talepleri Gerçekleşmeyen Kadınlar Grevde!Nelson Mandela Barış Zirvesi107. Uluslararası Çalışma Konferansında; İnsan Onuruna Yakışır İş, Şiddet ve Tacizden Arındırılmış İşyeri VurgusuAvusturya’da 100 Bin İşçi Sokağa Çıktı!ILO: Memur-Sen Çalışanları Temsil EdemezTürkiye İşçi Hakları Açısından En Kötü 10 Ülke Arasında Fransa’da Binlerce Kamu Çalışanı Greve Çıktıİngiltere ve Finlandiya’da Akademisyenler GrevdeNorveç’te Çöp Hizmetleri Özel Sektörün Elinden Alınıyor!Almanya Metal İşçileri Kazandı!Finlandiya İşçileri İşsizlerin Hakları İçin Greve Çıktı!ILO: İşsizlik 2018'de de Yüksek, İnsana Yakışır İşler YetersizDavos’a Protestolar Damga VurduBrezilya İşçileri Metro Özelleştirmesine Karşı Greve ÇıktıYunanistan Genel Grevde!Almanya Metal İşçileri “Daha Az Çalışma, Daha Çok Ücret” DiyorITUC Uluslararası Göçmenler Günü Bildirisi YayımladıYunanistan İşçi Sınıfı Genel Greve ÇıkıyorILO’dan 3 Aralık Dünya Engelliler Günü Mesajı: Çalışma Yaşamı Engellilerin Tam Katılımını SağlamalıdırGenel Başkanımız PSI Kongresi'nde KonuştuTürkiye Eşitsizlikte Birinci!Hindistan'da 1 Milyon Çalışan İş BıraktıArjantin ve Brezilya DirenişteŞili Halkı Bireysel Emeklilik Sisteminden Kurtulmaya KararlıHizmetler Belediyelere!ITUC-ETUC Türkiye Ziyareti ve Sendikalarla Ortak Bildiri Emek Gazetesi'nden Derleme (Ocak, Şubat 2017)“Barış Arıyorsan Adalet Ek”Dünya İşçi Sınıfı 2016 Yılını Mücadele ile Geçirdi Emek Gazetesi'nden Derleme (Kasım, Aralık 2016)Ücretlerde Dünya HaliSendikal Haklarda Dünya HaliMesai Dışında Çevrimdışı Kalma HakkıAvrupa İşçileri MücadeledeUluslararası Sendikalardan Açıklama: Görüşmeler durdurulsun – TiSA müzakereleri sona ersinGüvencesiz Çalışmaya Karşı IndustriALL Sendikaları Sokağa Çıktı!7 Ekim Dünya İnsana Yakışır İş Günü2000 – 2014 Yılları Arasında Suyun Yeniden Belediyeleştirilmesi Vaka Sayısı 180’e UlaştıAvrupalı Sendikalar 23 Haziran KAMU HİZMETLERİ GÜNÜ’nde Kamu Hizmetlerinin Ticarileşmesine ‘HAYIR’ DediAvrupalı işçilerden mültecilere kışlık yardımSendikaların G20 hükümetlerine önerileriDünya sendikaları G20 öncesinde buluştuFransız Sendikalar Konfederasyonu CGT’nin Paris Katliamı’na ilişkin açıklamasıETUC: “Avrupa ve Türkiye insani krizle baş etmeyi başaramadı!”Emek Gazetesi'nden Derleme (Temmuz, Ağustos 2016)İnsanlığın Durumu: 167 Ülkede 45.8 Milyon Köle YaşıyorHindistan İşçi Sınıfı Genel Greve Çıktı Dünya Gençliği: 73 Milyon İşsiz, 160 Milyon Yoksul20 Haziran Dünya Mülteci Günü: Suriyeli Göçmenler7 Nisan Dünya Sağlık Günü’nde Avrupalı Sendikalar Grevdeydi!Avrupalı Sendikalar Hakları İçin Sokakta!