DİSK ve Rosa Lüksemburg Vakfı’nın ortaklaşa yürüttüğü “Çalışma Yaşamında Kadın Hakları ve Türkiye’de Güvencesiz Kadın Emeğinin Örgütlenmesinin Olanakları Programı” dahilinde, “Güvencesiz Kadın Emeği” eğitim toplantısı 18 Haziran Cumartesi günü İstanbul Taksim Hill Otel’de yapıldı. Ortak programa katılan 28 kadından 20’si Genel-İş İstanbul Şubeleri’nden kadın yöneticiler, üye kadınlardan oluştu. DİSK Disiplin Kurulu üyesi ve Sendikamız İstanbul Anadolu Yakası 2 No’lu Şube Mali Sekreteri Yenigün Özen D0lgun, Sendikamız İstanbul Konut İşçileri Şube Başkanı Nebile Irmak Çetin, Bakırköy Belediyesi’nde direnişte olan kadınlardan Özge Güleryüz ve Fatma Çalışkan, Sendikamıza üye üniversite ve hastanelerde taşeron temizlik işçisi olarak çalışan kadın işçilerin katıldığı eğitime ayrıca DİSK’e üye sendikalardan Devrimci- Sağlık İş, Basın-İş, Gıda- İş, Emekli-Sen, Sosyal-İş sendikalarından kadın temsilciler katıldı.
Program koordinatörlüğünü Elif Sinirlioğlu’nun yürüttüğü ve atölye biçiminde örgütlenen bu ilk toplantının açılış konuşmasını Sendikamız Şube Başkanı Nebile Irmak Çetin yaptı. Sendikamızın kadın-eşitlik ve toplumsal cinsiyet çalışmalarına verdiği önemin altını çizen Çetin, Genel- İş İstanbul Şubeleri bünyesinde, yapmış oldukları toplumsal cinsiyet ve kadın işçi sağlığı ve iş güvenliği çalışmalarına da değinerek konuşmasını şöyle sürdürdü “Biz, çalıştığımız işyerlerinde başkalarının pisliğini temizliyoruz, kapitalizmin ve erkek egemen düzenin üzerimize yığdığı pisliklerle de ancak, bilinçlenerek, güçlenerek, örgütlenerek, dayanışarak baş edebiliriz. Sendikamız Genel-İş’te kadın üyelerimizle birlikte yürüttüğümüz, çalışmalar bu amaca yöneliktir.” Daha sonra Bakırköy Belediyesi’nde işten çıkarılan ve günlerdir Bakırköy Meydanı’nda, direniş çadırında mücadele veren 17 işçiyi gündeme getiren Çetin, “ İşten atılan 17 işçiden 16’ sı kadın. Kadınlardan dördü doğum izinlerini kullanırken, işten çıkarıldılar. Bu kendi çıkardıkları yasaları da çiğnedikleri anlamına geliyor” diyerek, toplantıda bulunanları kadın işçilerle dayanışmaya çağırdı.
Toplantının ilk sunumunu Boğaziçi Üniversitesi Öğretim üyesi ve sendika eğitimcisi, Gaye Yılmaz yaptı, toplumsal cinsiyet ayrımcılığına dikkat çekerek başladığı konuşmasında Yılmaz dildeki cinsiyetçiliğe ve bunun yeniden üretimine de vurgu yaptı. Gaye Yılmaz kapitalizmin sömürü mekanizmalarına değindikten sonra toplu sözleşmelerde kadın temsiline ilişkin yapmış oldukları bir araştırmada ortaya çıkanları anlatarak “ Kadınların TİS talepleri arasında ilk sırada yer alanların doğum izini, sendikal eğitimlere katılımda eşitlik, günlük bakım hizmetleri olduğunu gördük” dedi.
Programın toplumsal cinsiyet başlıklı sunumunu ise Kadın Emeği İstihdamı Girişimi ( KEİG) eğitim uzmanı Ceren İşat yaptı. Kadınların gündelik yaşamlarından verdikleri örneklerden hareketle, cinsiyet ve toplumsal cinsiyet farklılıklarına dikkat çeken İşat, kadınlarla, erkekler arasında doğurganlığın dışında tüm farklılıkların kültürel ve tarihsel olduğunu ve toplum içinde, onun çeşitli kurum ve yapılarıyla üretildiğini açıkça vurguladı. Toplumsal cinsiyet özelliklerinin cinsiyetler arası geçişliliğini örneklerle anlatan İşat, bu rollerin değişebilirliğine dikkat çekti.
Hem öğrettik hem öğrendik
Toplumsal cinsiyet eğitiminin öğleden sonraki bölümünde ise genel olarak cinsiyet rolü farklılıklarının toplum içinde kadına yönelik ayrımcılıklara nasıl yol açtığı, evde ve işte kadınların ve erkeklerin bir günde yapmış oldukları işler üzerinden anlatıldı. Katılımcıların sunumuyla gerçekleştirilen, tam gün egzersizleriyle, roller sorgulandı. Sunumun her aşamasında kadınların sürece katılması, dinleyenle, anlatan arasındaki mesafeyi belli ölçülerde ortadan kaldırarak, kadın bilgisinin kadınlar arası, dayanışma yoluyla nasıl toplumsallaşabileceğini de anlatıyordu.
Bakırköy Belediyesi’nde işten çıkarılan kadınları temsilen konuşan Özge GÜLERYÜZ, kadınları ve kadın örgütlerini işten çıkarılan kadınlarla dayanışmaya çağırdı.
Toplantı, kadınların işyerinde karşılaştıkları toplumsal cinsiyet temelli ayrımcılıkların, bunlara karşı geliştirilebilecek önlem ve yöntemlerin, tartışıldığı atölye çalışmaları sunumuyla sona erdi.