EMEK ARAŞTIRMA RAPORU-8
TÜRKİYE’DE GENÇ İSTİHDAMI ve İŞSİZLİK
BASIN BÜLTENİ
DİSK/Genel-İş Sendikası Araştırma Dairesi, Türkiye’de genç nüfusun çalışma hayatına katılımını ve işsizlik ile ilgili sorunlarını görünür kılmak amacıyla 2015 yılını kapsayan “Türkiye’de Genç İstihdamı ve İşsizlik Raporu” hazırladı. Rapordan bazı önemli sonuçlar şöyledir:
Küresel bir sorun olan genç işsizliği, ne yazık ki birçok ülkede git gide artmakta ve önemli bir sorun haline gelmektedir. Dünya genelinde AB ve OECD üyesi ülkeler incelendiğinde 15-24 yaş arası genç işsizlik oranlarının, genel işsizlik oranlarının yaklaşık iki katına ulaşmıştır. OECD üye ülkelerde işsizlik oranı 6,7 iken, genç işsizlik ortalaması % 13,9‘dur. AB üyesi ülkelerde işsizlik oranı 9,2 iken, genç işsizlik ortalaması % 19,1’dir.
Türkiye’de ise genç işsizlik, OECD’ye üye ülke ortalamasının üzerinde, AB’ye üye ülke ortalamasının altındadır. Türkiye’de 15-24 yaş arası genç işsiz ortalaması %18,5’dir. Erkeklerde bu oran %16,5, kadınlarda ise %22,2’dir. Sayısal olarak baktığımızda ise Türkiye’de toplam 3 milyon 57 bin işsizin, % 30’u yani 919 bini gençlerden oluşmaktadır.
Genç işsizlik içerisinde en yüksek orana sahip grup ise üniversite mezunlarıdır. Yükseköğrenim mezunlarının %29,5’i işsizdir. Üniversite mezunlarında genç kadın işsizliği %35,9, genç erkek işsizliği %21,5‘tir. Üniversite mezunlarından sonra en çok işsizlik oranı genel lise ve mesleki lise mezunlarındadır. 15-24 yaş arası en düşük işsizlik oranı okuma yazma bilmeyen gençlerdeyken, en yüksek işsizlik oranının yükseköğrenim mezunlarındadır.
Her üç genç çalışandan biri kayıt dışı çalışmaktadır. 3 milyon 117 bin ücretli, maaşlı çalışan gencin 1 milyonu kayıt dışı çalışmaktadır. Yani ücretli çalışan gençlerin %67‘si kayıtlı, %33’ü kayıt dışıdır. Kayıt dışı çalışma oranlarının bu kadar yüksek olması gençleri, güvenceli gelecekten uzaklaştırmakta ve daha çok günü kurtarmaya dönük çalışma biçimlerinde istihdam edilmelerine neden olmaktadır.
Türkiye’de üniversite mezunu gençlerin %53’ü çalışma olanağı bulurken, mesleki lise mezunlarının %44’ü, genel lise mezunlarının ise sadece %25‘i istihdam edilmektedir.