İş Kanunu Değişiyor: Hem Esnek Hem Güvencesiz Yasa Hazırlığı
20.08.2024
İktidar, İş Kanunu’nu tamamen değiştirmek için somut adımlar atmaya hazırlanıyor. Esnek çalışma modellerinin tanımlanması ve çalışma sürelerinin düşürülmesi gibi konulardaki tartışmalar yeni olmamakla birlikte tekrar gündemleşti: İddiaya göre İş Kanunu tamamen değiştirilecek, çalışma saatleri 40 saate düşürülecek, ‘uzaktan’, ‘kısmi’, ‘platform’ gibi yeni nesil esnek çalışma modelleri getirilecek. 45 olan çalışma saatinin 40 saate, bazı meslek gruplarındaki 48 saatlik çalışma saatlerinin de azaltılarak 40 saate düşürülebileceği belirtiliyor.
Daha önce hem Orta Vadeli Program’da hem de 12. Kalkınma Planı’nda yer alan “İş Kanunu’nda sosyal taraflarla diyalog halinde yapılacak değişiklikler ve bu doğrultuda gerçekleştirilecek ikincil mevzuat çalışmaları ile işgücü piyasalarında güvenceli esneklik sağlanacaktır” fikrinin bugünlerde yeniden gündeme geldiğini görüyoruz.
Ortada henüz bir taslak yok ancak güvenceli esnek çalışma modeli adı altında sunulan güvencesiz çalışma rejimi, 2022 yılından beri “Yeni nesil çalışma modelleri” adıyla dolaşıma sokulmuş ve şimdi tekrar tartışılmaya başlanmıştır.
Burada esas hedefin iş güvencesinin olmadığı, belirli süre ve aralıklarla istihdam olanağı sağlanan, örgütlenme ve toplu pazarlık hakkını ortadan kaldıran güvencesiz bir istihdam biçiminin kural haline getirilmesi olasılığı çok yüksektir.
Çalışma saatlerinin düşürülmesi sosuyla gündemleştirilen ancak aslında esnek ve güvencesiz işlerin yaygınlaşmasını amaçlayan bir düzenlemenin kabul edilebilirliği yoktur. Kaldı ki, eğer çalışma saatlerinin düşürülmesi maksatsa bu tek başına yasalaştırılabilecek hızlıca çözüme kavuşturulabilecek bir durumdur. Ancak yapılmak istenen düzenlemenin işçilerin aleyhine olacağına dair çok fazla işaret bulunmaktadır.
Ülkemizde zaten işveren lehine işleyen bir esnek çalışma modeli mevcuttur. Esneklikle ulaşılmak istenen işçi için çalışma koşullarının düzeltilmesi değil, işverenin çıkarlarının korunmasıdır.
