10.06.2024

ILO: Küresel Ölçekte İşsizlikte Değişiklik Yok

DİSK-AR: Türkiye’de İşsizlik Rekor Seviyede

ILO tarafından hazırlanan “Dünyada İstihdam ve Sosyal Görünüm: Mayıs 2024 Güncellemesi” başlıklı çalışmada, 2023 yılında yüzde 5,0 olan küresel işsizlik oranının 2024 yılında yüzde 4,9’a gerileyeceği öngörülüyor. Rapora göre, işsizlikteki düşüş eğiliminin 2025 yılında yatay bir seyir izleyeceği ve işsizliğin yüzde 4,9 seviyesinde kalması bekleniyor.

Kadın İşsizliği, Özellikle Düşük Gelirli Ülkelerde Orantısız Biçimde Artıyor:

Küresel eşitsizlikleri azaltmaya yönelik çabalara rağmen, işgücü piyasası özellikle kadınlar için eşitsizliklerin hakim olduğu bir alan olmaya devam ediyor bu da güçlü ve kapsayıcı kalkınmayı sağlama hedeflerinin gerçekleşmesini önlüyor.

Raporda yer alan ayrıntılı rakamlar, özellikle düşük gelirli ülkelerdeki kadınların fırsat eksikliğinden orantısız bir şekilde etkilendiğini gösteriyor. Düşük gelirli ülkelerdeki kadınlar için istihdam açığı yüzde 22,8 gibi çarpıcı bir orana ulaşırken; bu oran erkekler için yüzde 15,3 düzeyinde. Yüksek gelirli ülkelerde ise durum tam tersi: kadınlar için yüzde 9,7 olan oran; erkekler için yüzde 7,3 seviyesinde.

Bu farklılıklar sadece "buzdağının görünen kısmı", zira erkeklerden çok daha fazla sayıda kadın işgücü piyasasından tamamen kopmuş durumda. Rapor, kadın ve erkek istihdam oranlarında görülen farkın büyük bir kısmının aile sorumlulukları ile açıklanabildiğini ortaya koyuyor. Küresel olarak, 2024 yılında çalışma çağındaki kadınların yüzde 45,6'sı istihdamda iken bu oran erkeklerde yüzde 69,2'dir.

Kadınlar Daha Az Kazanıyor:

Kadınların istihdam edildikleri durumlarda ise, özellikle düşük gelirli ülkelerde, kadınların kazancı erkeklerden çok daha düşük bir seviyede seyrediyor. Yüksek gelirli ülkelerde, erkeklerin kazandığı bir dolara kıyasla kadınlar yetmiş üç sent kazanırken, bu rakam düşük gelirli ülkelerde kırk dört sente kadar düşüyor.

Küresel olarak işsizliğin görünümü böyleyken DİSK-AR da “İşsizlik ve İstihdamın Görünümü Raporu (Haziran 2024)”nu yayımladı. Bu rapora göre Türkiye’de geniş tanımlı işsizlikte tarihi zirve yaşanıyor: 10 milyon 712 bin!

• Geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 27,2!
• Geniş tanımlı işsiz sayısı pandemi döneminin üzerinde!
• Zamana bağlı eksik istihdam bir yılda 1,6, bir ayda 1,3 milyon kişi arttı!
• 40 saatin altında çalışanların yüzde 50’si daha fazla çalışmak istediğini ifade ediyor!
• Geniş tanımlı kadın işsizliği yüzde 33,7!
• Resmi işsizlerin yaklaşık yüzde 90’ı işsizlik ödeneği alamıyor!

TÜİK’e göre Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde dar tanımlı işsiz sayısı (mevsim etkisinden arındırılmış) 2024 Nisan ayında 3 milyon 42 bin oldu. DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden yararlanarak yapılan hesaplamaya göre ise mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı ise Nisan 2024’te 10 milyon 712 bin kişi olarak gerçekleşti.

TÜİK’e göre pandemi öncesinde, 2019 Nisan’da yüzde 13,8 olan dar tanımlı işsizlik Nisan 2024’te yüzde 8,5 olarak gerçekleşti. Ancak aynı dönemde geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 19’dan yüzde 27,2’ye yükseldi. Son 1 yılda geniş tanımlı işsiz sayısı 1 milyon 204 bin artarak 9,1 milyondan 10,7 milyona yükseldi. Covid-19 salgını sonrası geniş tanımlı işsizlik oranı 8,2 puan, geniş tanımlı işsiz sayısı ise 4 milyon 218 bin kişi arttı.

Potansiyel işgücü sayısı son bir yılda 548 bin kişi artarak 3,1 milyondan 3,7 milyona yükseldi. Potansiyel işgücündeki artış on yıllık dönemde 1 milyon 637 bin kişi oldu.

Geniş Tanımlı Kadın İşsizliği Yüzde 33,7

Kadın işsizliği önemli toplumsal cinsiyet eşitsizliği göstergesi olmaya devam ediyor. Türkiye’de kadın işsizliği erkeklere kıyasla oldukça yüksek seyretmeye devam ediyor. TÜİK’e göre de dört ayrı işsizlik türünde de kadın işsizliği erkek işsizliğinden oldukça yüksek seyrediyor. Nisan 2024’te mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı erkeklerde yüzde 7,2 iken kadınlarda yüzde 11,1 olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı işsizlik (âtıl işgücü) erkeklerde yüzde 23,5, kadınlarda ise yüzde 33,7 olarak hesaplandı. Geniş tanımlı kadın işsizliği ile geniş tanımlı erkek işsizliği oranları arasındaki fark 10,2’dir.

Resmi İşsizlerin Yaklaşık Yüzde 90’ı İşsizlik Ödeneği Alamıyor

Nisan 2024’te TÜİK toplam dar tanımlı işsiz sayısını 3 milyon 42 bin kişi olarak açıkladı. İŞKUR’un Nisan 2024 İşsizlik Sigortası Bültenleri verilerine göre ise bu ayda işsizlik ödeneği alabilenlerin sayısı 367 bin civarındadır. Böylece Nisan 2024’te resmi işsizlerin sadece yüzde 12,1’i işsizlik ödeneği alabildi. 2,6 milyonu aşkın işsiz işsizlik ödeneğinden yoksun kaldı. Bu da işsizlerin yüzde 87,9’unun işsizlik ödeneği alamadığı anlamına geliyor.

---

Raporun tamamına ulaşmak için tıklayınız. (pdf)