13.06.2024

Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC)’un Küresel Haklar Endeksi 2024 Raporu Yayımlandı.

167 ülkeden 191 milyon işçiyi temsil eden Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC) “Küresel Haklar Endeksi 2024” raporunu yayımladı. ITUC Küresel Haklar Endeksi raporu, 151 ülkeyi ILO Sözleşmeleri ve içtihatları doğrultusunda 97 başlıkla değerlendiriyor. Endeks, demokratik değerlerin ve temel insan haklarının giderek daha kötü hale geldiğini, işçiler için koşulların en kötü olduğu 10 ülkenin Bangladeş, Belarus, Ekvador, Eswatini, Filipinler, Guatemala, Mısır, Myanmar, Tunus ve Türkiye olduğunu vurguluyor. Rapora göre Türkiye’de işçi haklarına yönelik sistematik saldırılar devam ediyor.

Rapora göre işçilerin grev hakkı, toplu sözleşme hakkı, sendika kurma ve sendikaya üye olma hakkı ihlal ediliyor, işçilerin adalete erişim hakkı yok veya kısıtlanıyor. İfade özgürlüğü ve protesto özgürlüğü de engelleniyor; tutuklanma veya gözaltına alınma ile işçiye yönelik şiddet protestoların rutini haline gelmiş durumdadır.

ITUC Genel Sekreteri Luc Triangle, Endeks ile ilgili yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Endeks, 11 yıldır dünyanın her bölgesinde işçi haklarındaki hızlı gerilemeyi gösteriyor. İşçi hakları, demokrasinin temel direğidir. İşçilerin seslerini duyurma hakkı, demokratik sistemlerin sağlıklı işlemesi açısından hayati önem taşımaktadır. Eğer işçi hakları ihlal edilirse demokrasi saldırı altında demektir. Demokrasi, sendikalar ve işçi hakları ayrılmaz bir bütündür.”

Raporda ülkeler, işçi haklarına saygı açısından 1’den 5+’ya kadar bir ölçekte derecelendiriliyor. Endekse göre işçiler için en kötü 10 ülke şunlar: Bangladeş, Belarus, Ekvador, Esvatini, Filipinler, Guatemala, Mısır, Myanmar, Tunus ve Türkiye.

Ayrıca geçtiğimiz yıl 6 ülkede 22 sendikacının öldürüldüğüne dikkat çeken raporda bu ülkeler şöyle sıralanıyor: Bangladeş, Kolombiya, Guatemala, Honduras, Filipinler ve Güney Kore. 2024 yılında sadece iki ülkede kısmi iyileşmeler görülüyor: Romanya ve Brezilya. Raporda 13 ülkenin notu ise kötüleşti: Finlandiya, İsrail, İsviçre, Katar, Kırgızistan, Kosta Rika, Madagaskar, Meksika, Nijerya, Rusya Federasyonu, Suudi Arabistan ve Sudan.

Endekse göre en iyi bölge olan Avrupa’nın da 2024 yılında notu düştü. Son 10 yıl göz önüne alındığında Avrupa’da da işçi hakları hızla kötüleşiyor.

“Bu durum, süregelen yıkıcı hayat pahalılığı krizi, iş dünyasını hızla değiştiren teknolojik bozulma ve çalışan insanların savaşın yıkıcı sonuçlarıyla karşı karşıya kaldığı, küresel düzeyde şiddet içeren çatışmaların kötüleştiği bir ortamda gerçekleşiyor. Bu eğilimlerin sürdürülebilir bir şekilde ele alınabilmesinin tek yolu gerçek anlamda demokratik bir harekettir. Sınırları ve sektörleri, yaşları ve cinsiyetleri, ırkları ve dinleri aşan ve her işyerinde, ülkede ve küresel kurumda güç dengesini değiştirecek güce, varlığa ve hesap verebilirliğe sahip bir hareket. Bu hareket sendikalardır”.

Türkiye En Kötü 10 Ülke Arasındaki Yerini Koruyor

Türkiye 2016’dan beri dünyada işçi hakları açısından en kötü 10 ülke arasındaki yerini koruyor. Rapora göre Türkiye’de işçilerin hakları ve özgürlükleri yıllardır aralıksız olarak saldırıya uğruyor. Hak ve özgürlükler baskı altına alınıyor, sendikalar ve üyeleri sistematik olarak ve asılsız suçlamalarla kovuşturmaya uğrayarak hedef alınıyor.