21.11.2024
DİSK-AR İşsizlik ve İstihdamın Görünümü Raporu (2024 3. çeyrek) yayımlandı. Rapora göre özetle:
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 3. çeyrek (Temmuz, Ağustos, Eylül) dönemine ait Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçları 18 Kasım 2024’te yayımlandı. 2024 3. çeyrek dönemi Temmuz, Ağustos ve Eylül 2024 aylarını kapsıyor ve TÜİK’in yeni metodolojisine dayanıyor. Bilindiği gibi TÜİK, Mart 2021’den beri aylık ve üç aylık verileri ayrı ayrı açıklıyor. Aylık veriler daha sınırlı iken üç aylık veriler daha geniş bir kapsama sahiptir. Öte yandan, çeyreklik verilerin üç ayı kapsıyor olması sebebiyle, çeyreklik yayımlanan işsizlik ve istihdam verileri, aylık verilerden farklılıklar göstermektedir.
TÜİK’in resmi istihdam oranı 2024 2. çeyrekte yüzde 49,6 olarak açıklanırken, DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden hareketle hesaplanan Kayıtlı Tam Zamanlı İstihdam (KATİ) oranı yüzde 34,5 olarak gerçekleşti. Kadınlarda resmi istihdam oranı yüzde 32,4 iken KATİ oranı yüzde 19,6 ve erkeklerde resmi istihdam oranı yüzde 67,2 olarak açıklanmışken KATİ oranı yüzde 49,6 olarak hesaplandı.
DİSK-AR tarafından yapılan KATİ hesaplamasıyla çalışma çağındaki (15+ yaş) 65,9 milyon kişinin sadece 22,7 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istihdam (KATİ) kapsamında çalıştığı ortaya çıktı. Çalışma çağındaki 33,3 milyon kadının sadece 6,5 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istidamda (KATİ), çalışma çağındaki 32,6 milyon erkeğin ise 16,2 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istihdamda yer alıyor. Bu durum nispeten nitelikli istihdamın düşüklüğünü ortaya koyuyor.
TÜİK’in 2024 3. çeyrek üç aylık verilerine göre hem dar hem geniş tanımlı işsizliğin cinsiyete göre dağılımına bakıldığında kadınlarda işsizliğin çok daha yüksek olduğu görülüyor. 2024 3. çeyreğinde dar tanımlı işsizlik erkeklerde yüzde 6,9 ve kadınlarda ise yüzde 12,1 olarak açıklandı. Geniş tanımlı işsizlik (âtıl işgücü) oranı ise erkeklerde yüzde 21 ve kadınlarda yüzde 35,7 olarak gerçekleşti.
Gençlerde işsizlik oranlarının genel işsizlik oranlarından daha yüksek seyrettiği biliniyor. Öte yandan AKP döneminde gençlerde işsizlik vahim bir hal aldı. AKP’nin iktidara geldiği 2002 3. çeyreğinden bu yana gençlerde geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 26’dan yüzde 35,7’ye yükseldi. AKP döneminde geniş tanımlı genç işsizliği yaklaşık 10 puan yükseldi. AKP döneminde gençler iş bulma ümidini kaybettiler ve iş aramaktan vazgeçtiler.